"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/479 Esas, 2022/160 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Muğla ili, Milas ilçesi, ... Mahallesi 663 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 16.06.2016 tarihli ve 2015/950 Esas, 2016/1131 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 16.06.2016 tarihli ve 2015/950 Esas, 2016/1131 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaza yakın mesafede olan 109 parsel sayılı taşınmaza Bafa Belediyesi ile Hazine arasında düzenlenen protokol ile 2013 tarihi itibarıyla 90,00 TL/m² değer biçildiğinden, konumu gereği dava konusu taşınmazın daha değerli olduğu belirtilerek 2013 yılı itibarıyla m² birim bedeli 110,00 TL kabul edilip, tespit edilen zemin bedeli 2016 yılına endekslenmek suretiyle soyut ifadelerle değer biçildiğinden, bu rapora göre hüküm kurulması ve faiz bitiş tarihinin gösterilmemesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Birinci Karar
Mahkemenin 05.02.2021 tarihli ve 2019/107 Esas, 2021/67 Karar sayılı kararı ile fark bedel depo edilmediğinden davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 05.02.2021 tarihli ve 2019/107 Esas, 2021/67 Karar sayılı kararı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; fark 18.853,41TL’nin depo ettirilmesi gerekirken, depo edilmesi gereken bedelin hatalı biçimde gösterildiği anlaşıldığından, usulüne uygun verilmiş sürelerden bahsedilemeyeceği anlaşılmış ise de davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesi ekindeki banka dekontuna göre 10.03.2021 tarihinde davacı idarenin depo kararını yerine getirdiği tespit edilmekle usul ekonomisi de gözetilerek işin esasına girilerek karar verilmesi gerektiği düşünülmeden yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 22.04.2022 tarihli ve 2021/479 Esas, 2022/160 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırılan kısmın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun hükme elverişli olmadığını, emsal incelemesinin yetersiz olduğunu, idare lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazın bozma öncesi m² birim fiyatının 110,00 TL olarak tespit edildiği ve karar davacı idare vekilinin temyiz istemi üzerine bozulduğu hâlde, davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesi ihlal edilerek, bozma sonrası 135,00 TL/m² birim fiyatı üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle fazla bedel tespiti doğru değildir.
5. Mahkemece verilen ilk kararla belirlenen 18.188,90 TL yapı bedeli bozma konusu yapılmadığı halde yapı bedelinin davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesi gözetilmeksizin 26.940,00 TL olarak belirlenmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun’un 438 inci maddesi uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasının;
a) (2) numaralı bendindeki “69.934,42” sayısının hükümden çıkartılarak yerine “60.677,01” sayısının yazılması,
b) (6) numaralı bendindeki “9.596,00” sayısının hükümden çıkartılarak yerine “18.853,41” sayısının yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
20.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.