"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/308 Esas, 2023/440 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/202 Esas, 2021/162 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, ... ilçesi, ... Ş. Mahallesi 1888 ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazların, kamulaştırma bedellerinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların idareleri adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek değeri üzerinden davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazların m² birim bedelinin, kaldırma kararı öncesinde 2.447,64 TL ve 2.454,65 TL, kaldırma kararı sonrasında ise 2.454,65 TL ve karara esas alınan raporda da 3.514,00 TL olarak belirlendiğini, bedelin çok yüksek olduğunu, diğer raporlara göre 1.000,00 TL fazla m² birim bedeli belirlenmiş olduğunu, emsal karşılaştırmasının uygun yapılmadığını, yapılan piyasa araştırmasında 09.11.2020 tarihi itibarıyla fiyat aralığının 2000,00-3000,00 TL arası olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazlara somut emsal olarak ... Ş.Mahallesi 152 ada 9 parsel nolu taşınmaz kabul edilip dava konusu taşınmazların somut emsalle yapılan mukayesesinde %60'ı kadar değerli olduğunun kabulü ile m² birim fiyatı 3.514,00 TL olarak tespit edildiğini, dava konusu taşınmazların emlak vergilerine esas rayiç bedelinin 218,64 TL olduğu, somut emsalin 2018 yılı m² rayiç bedeli 250,00 TL olup yapılan mukayesede doğru orantılı şekilde %60'ı kadar değerli olduğunun kabulü suretiyle m² birim fiyatı 3.514,00 TL olarak belirlendiğini, Dairenin 2019/552 Esas sayılı dosyasında dava konusu olan Koceli ili, ... ilçesi, ... Ş. Mahallesi 1887 ada 3 parselle ilgili verilen kararda taşınmazın m² birim fiyatı değerlendirme tarihi olan 2018 yılı için 3.330,74 TL tespit edilmiş, kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 5.Hukuk Dairesi Başkanlığının 2019/9236 Esas, 2020/9904 Karar sayılı ilamıyla yapılar yönünden bozulmuşsa da, m² birim fiyatına yönelik bozma kararı söz konusu olmadığını, yine Dairenin 2019/524 Esas sayılı dosyasında dava konusu olan Koceli ili, ... ilçesi, ... Ş. Mahallesi 721 ada 9 ve 10 parsellerle ilgili verilen kararda taşınmazların m² birim fiyatı değerlendirme tarihi olan 2017 yılı için 2.238,00 TL tespit edilmiş, kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 5.Hukuk Dairesi Başkanlığının 2019/12068 Esas, 2020/9493 Karar sayılı ilamıyla onanmış olup, gerek değerlendirme tarihleri gerek dava konusu taşınmazların bu parsellere nazaran konumunun karşılaştırılmasında lehine olan hususlar dikkate alındığında sonuç olarak belirlenen 3.514,00 TL/ m² birim fiyatı yerinde görüldüğünden istinaf başvurusunun esastan reddine esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasına talep etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3.Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, aynı bölgeden Daireye intikal eden ve denetimden geçen dosyalar dikkate alındığında bir isabetsizlik görülmemiştir.
4.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.