"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/20 Esas, 2023/571 Karar
KARAR : Esastan ret /Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/340 Esas, 2020/191 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince idare vekilinin başvurusunun esastan reddine, davalılar vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Köyü (eski 1459) 3577 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu, masrafların brüt gelirin 1/3'ünü geçemez kuralının uygulanmaması gerektiğini, objektif değer artışı uygulanmaması gerektiğini, arta kalan kısımda değer kaybı olmadığını, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, aksi kanaatte olunması hâlinde resmi verilerin hatalı olduğunu, objektif değer artışı oranının düşük olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının %3 olması gerektiğini, değerli konumdaki taşınmaza düşük bedel takdir edildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza %300 oranında objektif değer artışı uygulanması ve mahalle adının hatalı yazıldığı gerekçeleriyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrarla, belirlenen bedelin fahiş olduğunu ve İlk Derece Mahkemesi ara kararı ile üç aylık vadeli hesaptaki bedelin ödenmesine karar verildiğinden faiz bitiş tarihinde hata yapıldığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrarla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... köyü 3577 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, arta kalan kısımda değer kaybı olduğunun kabulü yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın konumu, bilirkişi raporunda belirtilen özelliklere göre uygulanan objektif değer artışı uygun görülmüştür.
4. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
5. Buna karşın; UYAP sisteminden yapılan inceleme sonucu tarafları, dava konusu aynı olan Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/230 Esas, 2017/513 Karar sayılı kararında acele kamulaştırma dosyasındaki bedelin mahsubu sonrası 190.335,65 TL bedelin ödenmesine karar verildiği, kararın istinaf edilmesi sonrası Bölge Adliye Mahkemesince kararın kaldırıldığı, davacı idarece kaldırma kararı sonrası davanın ret ile sonuçlandığı belirtilmiş ise de buna ilişkin kararın, belirtilen dosyadaki dekontların dosya arasında olmadığı anlaşılmıştır.
6. Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/230 Esas, 2017/513 Karar dosyası eldeki davadan bağımsız bir dosya olduğu ve o dosyada kaldırma sonrasında verilen kararla davanın ret ile sonuçlanıp sonuçlanmadığı, ret ile sonuçlanmış olsa dahi o dosyada ödenen bedelin iadesi hususunda idarenin kesinleşen karara binaen hukuki süreç işletme hakkı olduğu gözetildiğinde, eldeki davaya münhasır acele kamulaştırma dosyasındaki bedelin mahsubu sonrasında tüm bedelin bloke edilmesi gerektiğinden bu husus bozmayı gerektirmiştir.
7. Kabule göre de; faiz hükmü kurulurken İlk Derece Mahkemesinin ödemeye ilişkin 10.12.2020 tarihli ara kararı gözetilmelidir.
VI. KARAR
1. Taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.