"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/494 Esas, 2023/389 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/280 Esas, 2020/352 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin ilk davada saklı tutulan bölümlerin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Erzurum ili, ..., Soğukçermik Mahallesi 4303 parsel (ifrazla 4527 parsel) ... taşınmaza davalı BOTAŞ'ın kamulaştırma yapmaksızın el attığını, bu el atma olayı ile ilgili açtıkları davada Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/591 Esas, 2013/1130 Karar ... kararı ile davanın kabulüne karar verildiğini, verilen kararın Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2014/6522 Esas, 2014/14514 Karar ... ilamı ile düzeltilerek onandığını, yerel mahkemece yapılan yargılamada verilen kararın esas ve dayanağını oluşturan 18.12.2013 tarihli bilirkişi raporunda davaya konu gayrimenkule 2012 yılı itibarıyla 451.633,50 TL değer verildiğini, Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/591 Esas, 2013/1130 Karar ... ilamı ile talepleri doğrultusunda 193.389,46 TL üzerinden karar verilmiş olup kararın kesinleştiğini, mahkemede açılan davada fazlaya ilişkin hakları saklı tutulduğunu, hukuka aykırı şekilde bu kamulaştırmasız el atma nedeni ile müvekkilinin mağduriyetinin tam olarak giderilemediğini, iş bu nedenle müvekkilinin mağduriyetinin giderilmesi için Erzurum 4. Hukuk Mahkemesinin 2015/201 Esas ... dosyası ile ek dava açıldığını, fakat dava devam etmediği için Erzurum 4. Hukuk Mahkemesinin 2015/201 Esas, 2016/334 Karar ... kararı ile davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini belirtmiş, kamulaştırmasız el konulan fakat karşılığını eksik aldıkları gayrimenkul üzerinde yeniden güncel değerlendirme yapılarak eksik kalan miktarın taraflarına ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedel tespiti ve tescil davalarına bakıldığında dava konusu taşınmaz üzerinde yapılan hukuka uygun işlemler sonucu davalıya kamulaştırma bedelinin ödendiğini, davalı tarafın dava ilamları haricinde iddia ettiği zarar ve mağduriyeti açık olmamakla beraber açılan hukuki dayanaktan yoksun iş bu davanın reddinin gerektiğini, davacının iddialarının aksine eksik kalan bir kısmın bulunmamakla birlikte davacının bu davayı açmakla kötü niyetli olduğunu belirtmiş, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, taşınmaz bedelinin ilk dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel Mahkemenin verdiği kararın hatalı olduğunu, davacı tarafın müvekkil aleyhine ikame edilen önceki davada müvekkil davacının kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tüm zararlarını karşılamış olmasına rağmen, zararının tam olarak giderilmediğini iddia ederek kötü niyetle bu davayı açtığını, gerekli bedelin davacı tarafa zaten ödendiğini ve bu davanın hukuki ve maddi dayanaktan uzak olduğunu belirterek istinaf sebebi olarak bildirmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazla ilgili dosya ekinde bulunan Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/591 Esas, 2013/1130 Karar ... dava dosyasında fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla tespit edilen 210.712,30 TL bedelden taleple bağlı kalınarak ödenen 193.389,46 TL tazminat Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2014/6522 Esas, 2014/14514 Karar ... ilamı ile onanarak kesinleştiği, davacı Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/591 Esas, 2013/1130 Karar ... dava dosyasında bakiye kalan alacağı 25.000 TL bedelin tazmini için eldeki davayı açtığı ve daha sonra davasının alınan rapor doğrultusunda 547.596,64 TL olarak ıslah edildiği ilk derece mahkemesince bakiye alacak bedelinin 17.372,84 TL olduğunu belirterek bu bedel doğrultusunda İlk Derece Mahkemesince Yargıtay onamasından geçen bilirkişi raporuna göre ve ilk dava tarihinden itibaren faiz işletilmesinin yerinde olduğu; ancak, İlk Derece Mahkemesince dayanak dosyadaki Yargıtay düzelterek onaması da gözetilerek, davacı taraftan maktu harç alınması yönünden 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; maktu vekâlet ücreti verilmesinin hatalı olduğunu, 2018 yılı verileri esas alınarak bedel belirlenmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemli asıl davada tazminat bedelinin saklı tutulan kısmının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 ... Kanun’un “Kısmi Dava” kenar başlıklı 109 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir;
“Talep konusunun niteliği itibarıyla bölünebilir olduğu durumlarda, sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir.”
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.