"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/381 Esas, 2023/91 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Cizre 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/148 Esas, 2021/282 Karar
Taraflar arasında 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul ve eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonunda ilk kararı istinaf etmeyen tarafın aleyhine durum oluşmadıkça temyiz etme hakkı bulunmadığından davalı ... vekili Avukat ...'ın temyiz dilekçesinin reddine, karar vermek gerekmiştir.
Davacı idare vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, Güçlükonak ilçesi, ... köyü 137 ada 3 ve 19 parsel sayılı taşınmazlar ile 155 ada 21 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitini ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; belirlenen ve teklif edilen değerin az olduğunu, dava konusu taşınmazların daha değerli olduğunu, bu nedenle teklif edilen bedeli kabul etmediklerini, keşif kararı verilerek kamulaştırma bedelinin Mahkemece tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile 137 ada 3 parsel ve 155 ada 21 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin davalı tarafa ödenmesine, 137 ada 19 parsel sayılı taşınmazın bedeli için 2017/259 Esas sayılı dosyasının kesinleşmesinin beklenmesine, kamulaştırma bedeline yasal faiz işletilmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu 137 ada 19 parsel açısından da karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğini, diğer taşınmazlara mahkemenin ilk karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğini, yüksek uygulanan objektif değer artışını kabul etmediklerini, kapitalizasyon faiz oranının 137 ada 19 parsel sayılı taşınmazda % 7 oranında alınması gerektiğini, 137 ada 3 parselde bulunan havuzun taşınmazın sulanmasında kullanılması sebebiyle bedelinin eklenmemesi gerektiğini ve yığma taş duvarın hesaplanmaması gerektiğini ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu 137 ada 19 parsel sayılı taşınmazın 2. Sınıf arazi olarak değerlendirilip, buğday, buğday samanı ve karpuz münavebesi alınarak olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir yöntemine göre değer biçilip kapitalizasyon faiz oranı da %6 olarak uygulanarak ve taşınmazın konumu dikkate alınarak %25 objektif değer artışı uygulanmak suretiyle sonuç metrekare birim değerinin 9,75 TL, yine davaya konu 137 ada 3 parsel sayılı taşınmazın sulanabilir tarım arazisi niteliğinde kapama nar bahçesi olduğu, değerlendirme tarihi itibarıyla kapitalizasyon faiz oranı da %5 olarak uygulanarak ve taşınmazın konumu ve nitelikleri dikkate alınarak %25 objektif değer artışı uygulanmak suretiyle sonuç metrekare birim değerinin 70,25 TL olduğu, yine davaya konu 155 ada 21 parsel sayılı taşınmazın sulanabilir tarım arazisi niteliğinde kapama bağ niteliğinde olduğu değerlendirme tarihi itibarıyla kapitalizasyon faiz oranı da %5 olarak uygulanarak ve taşınmazın konumu ve nitelikleri dikkate alınarak %25 objektif değer artışı uygulanmak suretiyle sonuç metrekare birim değerinin 24,60 TL olduğu sonucuna ulaşıldığı, davaya konu taşınmazlar üzerinde bulunan yapılara uygun yıpranma oranlarının uygulanmak suretiyle yapı değerinin hesaplanarak kamulaştırma değerinin belirlenmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sulu ve kuru tarım arazisi niteliğindeki Şırnak ili, Güçlükonak ilçesi, ... köyü137 ada 3 ve 19 parsel sayılı taşınmazlar ile 155 ada 21 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazların hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı ... Vekilinin Temyizi Yönünden
Davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
B. Davacı İdare Vekilinin Temyizi Yönünden
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalı ...'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.