"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, Barınaklar Mahallesi 1338 ada 4 parsel sayılı 566,53 m² büyüklüğündeki taşınmazın müvekkiline ait olduğunu, Antalya Belediyesi Encümenince 18.09.1986 tarihli kararına istinaden yeniden imar düzenlemesi yapılarak, taşınmazın bir kısmının düzenleme ortaklık payı olarak terkininin yapıldığı, bir kısmının kamulaştırmaya ayrıldığı ve kendisine Demircikara Mahallesi 5223 ada 2 parsel sayılı arsa nitelikli taşınmazda 84/168 pay verildiği, diğer bir anlatımla 566,53 m²lik arsasından 84 m²lik hisseli bir arsa kaldığı, kamulaştırmaya ayrılan kısımın bedelinin ödenmediğini belirtilerek kamulaştırma için ayrılan bölümün belirlenecek bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiş yargılama sırasında dava konusu taşınmazın kök parsel numarasını 662 ada 11 parsel olarak değiştirmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iddia ettiği alanının imarda otel alanı olduğu, bahse konu alana müvekkili idare tarafından el atmanın bulunmadığını, planları hazırlayan, uygulayan ve denetleyen kurumun Antalya Büyükşehir Belediyesi olduğunu, ileri sürülecek zarar ve tazminat taleplerinin idari yargıda ileri sürülmesi gerektiğini, fiili el atma bulunmaması nedeniyle yargı yolu itirazının kabulü ile görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, süre aşımı ve husumet nedeniyle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.04.2019 tarihli ve 2016/84 Esas, 2019/146 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 02.01.2020 tarihli ve 2019/895 Esas, 2020/3 Karar sayılı ilamı ile davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 02.01.2020 tarihli ve 2019/895 Esas, 2020/3 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu,dosyadaki bilgi ve belgeler ile UYAP sisteminden alınan kayıtlara göre yargılama sırasında davacının taşınmazdaki hissesinin ... isimli şahsa devredildiği anlaşıldığından davacı ...’in taraf sıfatının kalmadığı anlaşılmış olduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 125 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, davanın açılmasından sonra, dava konusunun davacı tarafından devredilecek olması halinde, devralmış olan kişinin, görülmekte olan davada davacı yerine geçeceği ve davanın kaldığı yerden itibaren devam edeceği düzenlendiğinden, mahkemece davacı sıfatıyla yeni malik ...’e davanın ihbar edilip davaya devam edip etmeyecekleri sorularak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; fiili el atmanın söz konusu olmadığını, davanın süre yönünden reddi gerektiğini, husumet itirazlarının bulunduğunu ve belirlenen bedelin yüksek olduğunu ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Dairemizce her ne kadar 6100 sayılı Kanun’un 125 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, davanın açılmasından sonra, dava konusunun davacı tarafından devredilecek olması halinde, devralmış olan kişinin, görülmekte olan davada davacı yerine geçeceği ve davanın kaldığı yerden itibaren devam edeceği hükmü uyarınca bozma kararı verilmiş ise de yapılan incelemede, dava konusu Antalya ili, Muratpaşa ilçesi, Demircikara Mahallesi 662 ada 11 parsel sayılı taşınmaz davacılar ..., ..., Ali Aşkın Özdemir murisi ... adına tam hisse ile 324,00 m² olarak kayıtlı iken, taşınmazın bulunduğu bölgede 1986 yılında yapılan imar uygulaması sonucunda taşınmazın 84,00 m²lik kısmı aynı yer 5223 ada 2 nolu parsele şuyulandırıldığı, 45,00 m²lik kısmının düzenleme ortaklık payı olarak ayrıldığı, 195,00 m²lik kısmının ise kamulaştırılacak alan olarak ayrılmasına rağmen, kamulaştırılmadığı gibi bu kısma fillen park yapılmak suretiyle el atıldığından bahisle eldeki davanın açıldığı, davaya konu bölümün kamulaştırılacak alan olarak ayrılıp, davacı adına tapu kaydı oluşturulmayan 195.00 m²lik bölüme ilişkin olduğu anlaşılmasına rağmen, Dairemizce yanılgılı değerlendirme ile davaya konu edilmeyen, şuyulandırma sonrası oluşan 5223 ada 2 parselde bulunan 84.00 m²lik davacı murisi hissesinin, yargılama sırasında dava dışı şahsa devrediğildiğinden bahisle yapılan bozma ilamının maddi hata niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.
4.Bu itibarla; eldeki davaya konu 195.00 m²lik kısım yönünden kök parsel 662 ada 11 parsel sayılı taşınmazda malik muris ... mirasçıları davacılar ..., ..., Ali Aşkın Özdemir in hak sahibi olduğu gözetilerek bu davacılar yönünden işin esasına girilerek karar verilmesi gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan mahkeme kararının BOZULMASINA,
Davalı idareden alınması gereken 886,70 TL temyize başvurma harcından peşin alınan 666,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 220,70 TL harcın alınmasına,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.