"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1866 Esas, 2022/2432 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Trabzon 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1 Esas, 2022/94 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurusunu esastan reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davaıc idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, ... Mahallesi, 690 ada 10 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal incelemesinin doğru yapılmadığını, bedelinin yüksek belirlendiğini, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Bir kısım davalılar vekillerinin sunmuş oldukları istinaf dilekçeleri ile özetle; taşınmaz için belirlenen bedelin düşük olduğunu, yeniden keşif yapılıp farklı bilirkişi heyetinden rapor alınması gerektiğini, zira mevcut bilirkişi raporlarının, taşınmazın güncel ve gerçek değerini ortaya koymaktan uzak olduğunu, bildirdikleri emsaller dikkate alınmadan karar verildiğini, taşınmazdan arta kalan alanın da değerini yitirmesi sebebi ile kamulaştırılması gerektiğini, davalılar lehine ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuşlardır.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz dilekçelerinde; istinaf dilekçelerinde ileri sürdükleri sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Arsa niteliğindeki Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, ... Mahallesi, 690 ada 10 parsel sayılı taşınmazın zeminine emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslama yapılarak, üzerindeki yapıya aynı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi maddesi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi yerindedir.
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi doğrudur.
4.Buna karşın, dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan 157,16 m² kısmında yapılaşma izninin bulunmaması nedeniyle bu bölüme ilişkin değer kaybı hesabının yapılması gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
5.İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesince 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin 6 ncı alt bendi uyarınca verilen kaldırma ve gönderme kararı ile ortadan kalktığı halde, ilk kararda tescil hükmü verildiğinden bahisle, yeniden terkin hükmü kurulmaması doğru görülmemiştir.
6.Tespit edilen kamulaştırma bedelinden acele el koyma bedelinin mahsubuyla kalan bedele faiz işletilmesi ile yetinilmesi gerekirken, acele el koyma bedeline acele el koyma kararı tarihine kadar faiz işletilmesi doğru değildir.
7.Tespit edilen kamulaştırma bedelinden vasi ile temsil edilen davalı ... lehine hükmedilen bedelin vasisine ödenmek üzere Bolu 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/967 Esas, 2020/1245 Karar sayılı dosyasına ödemenin yapılmasına, diğer davalılar lehine hükmedilen bedelin hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalılara ödenmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde ödenmesine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bir kısım davalılardan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.