"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1178 Esas, 2022/2376 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Balıkesir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/381 Esas, 2019/779 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun’un (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Balıkesir ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde kain ... parsel sayılı taşınmazın usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını, bedelin maliklere ödendiğini ve kamulaştırmanın kesinleştiğini; ancak tapuda ferağ verilmediğini, dava konusu taşınmazın davalılar murisi adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idarece sunulan noter tebligatlarının incelenmesinden kamulaştırma evraklarının tebliğine ilişkin noter tebligatının muhtara bırakıldığı; muhatapların tebligat adreslerinde bulunup bulunmadığı, tevzii saatlerinde adreste bulunmuyorsa sebebi, aynı konutta ikamet eden başkalarının olup olmadığı hususlarında hiç bir açıklamaya yer verilmediğinden bu haliyle noter tebligatları usulüne uygun olmayıp tamamlanmış bir kamulaştırma işleminden söz edilemeyeceğinden ve tescil koşulları oluşmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma evraklarının usulüne uygun olarak noter aracılığıyla tebliğ edildiğini, cevap hakkı verilmeden ön inceleme aşamasında davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, aynı nitelikte açılan davaların kabulüne karar verildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya içinde noter tebliğine ilişkin evrak bulunmadığından Balıkesir 2. Noterliğine yazılan müzekkereye evrakın imha edildiği yönünde cevap verildiği, idare tarafından sunulan belgelerden tebligatın doğrudan muhtara bırakıldığı, yapılan tebliğin usulüne uygun olmadığı anlaşılmakta davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, ayrıca her ne kadar noterlikçe tebliğe ilişkin evrakın imha edildiği belirtilmiş ise de ilgili yönetmelik uyarınca noterlere 75 yıl saklama yükümlülüğü getirildiğini, Ziraat Bankası Balıkesir Şubesinin 07.03.2019 tarihli yazısı uyarınca kamulaştırma bedelinin 25.02.2000 tarihinde ödendiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesine dayanan tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci ve 25 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın dışındaki diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.Dava konusu taşınmazda davacılar murisi ...’ın 1990 yılında yapılan tesis kadastrosu ile ¼ pay sahibi olarak tapuya tescil edildiği, Balıkesir Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Havza Islahı ve Göletler Daire Başkanlığınca 22.09.1994 tarihinde kamu yararı kararı alındığı, kamulaştırmaya konu işlemlerin davacı idareye devredildiği, kamulaştırma evrakının Balıkesir 2. Noterliğinin 27.01.2000 tarihli ve 1761 yevmiye numaralı tebliğ evrakı ile davalılar murisi ... adına 1/3 payı yönünden 04.02.2000 tarihinde muhatabın adreste bulunmama sebebi belirtilmeden “muhtar ... ’a” şerhiyle tebliğ edildiği, yapılan tebligatın usulüne uygun olmadığı; ancak Ziraat Bankası Balıkesir Şubesinin 98/98 sayılı 07.03.2019 tarihli yazısı ekinde davalılar murisi Mescure ... payına düşen istimlak bedelinin 23.02.2000 tarihinde ödendiğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
4. 2942 sayılı Kanun'un 25 inci maddesi uyarınca hakların kullanılması ve borçların yerine getirilmesi bakımından kamulaştırma işlemi, mal sahibi açısından usulüne uygun yapılan tebligatla başlar. Tebligat geçersiz olsa dahi; bankaya bloke edilen kamulaştırma bedelinin tapu maliklerine ödendiğinin tespiti hâlinde Tebligat Kanunu'nun 32 nci maddesi gereğince tebligat geçerli hâle gelerek kamulaştırma işleminin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; davalı idare tarafından dosyaya ibraz edilen Ziraat Bankası Balıkesir Şubesinin 98/98 sayılı 07.03.2019 tarihli yazısı uyarınca davalılar murisi ... payına düşen istimlak bedelinin 23.02.2000 tarihinde ödendiği de gözetilerek, davacılar murisi ... payı yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.