"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/100 Esas, 2023/31 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... köyü 346 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idare tarafından 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesi uyarınca dava öncesinde yapılması gereken hazırlıkların gerçekleştirilmediğini, dava konusu taşınmazın değerinin ... takdir komisyonu raporunda düşük hesaplandığını, taşınmazın arsa vasfında değerlendirilmesi gerektiğini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.12.2016 tarihli ve 2016/105 Esas, 2016/303 Karar ... kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin 30.12.2016 tarihli ve 2016/105 Esas, 2016/303 Karar ... kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.04.2017 tarihli ve 2017/411 Esas, 2017/422 Karar ... kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak zeminine; resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı da düşülerek yapılara; yaş, cins ve verim durumuna göre de ağaçlara değer biçilmesinin 2942 ... Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, dava konusu taşınmazın konum ve niteliğine göre belirlenen bedelin ... ve hakkaniyete uygun olduğu, böylece mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.06.2020 tarihli ve 2020/3122 Esas, 2020/5262 Karar ... kararı ile aynı amaçla kamulaştırılan ve dava konusu 346 parsel ... taşınmaz ile benzer konumda bulunan 331 parsel ... taşınmaza Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/257 Esas, 2016/518 Karar ... dosyasında Mayıs 2015 değerlendirme tarihi itibarıyla 340.00 TL/m² birim fiyat takdir edildiği ve bu bedelin Dairemiz denetiminden geçerek 2017/24498 Esas ... kararı ile onandığı anlaşıldığından, bilirkişi kurulundan aynı değerlendirme tarihi itibarıyla benzer konumda bulunan parseller için tespit edilen metrekare değerinden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlara yaş, cins ve verim durumlarına göre, değerlendirme tarihi olan dava tarihindeki resmi birim fiyatları getirtilip denetlenmeden eksik inceleme ile değer biçilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, emsal alınan taşınmazın dava konusu taşınmaz ile benzer niteliklere sahip olmadığını, dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, dosyaya sundukları emsallerin gerekçe gösterilmeksizin değerlendirilmediğini, muhdesat ve ağaç bedellerinin de hatalı hesaplandığını ileri sürmüştür.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma sonrası yapılan keşif ve alınan rapor ile dava konusu taşınmazın değerinin 4.290.315,45 TL olarak tespit edildiğini, rapora göre 15.12.2022 tarihli duruşmada fark bedel olan 424.148,34 TL'nin davacı idarece bloke edilmesi için idareye süre verildiğini ve davacı idare tarafından fark bedelin depo edildiğine ilişkin dekontun dosyaya sunulduğunu, ancak karar duruşmasında fark bedel olarak 399.317,45 TL'nin ödenmesine ve 24.830,89 TL bedelin davacı idareye iadesine dair karar verildiğini, dosyaya sunulan son bilirkişi raporuna göre taşınmazın zemin metrekare birim bedelinin 348,25 TL/m² üzerinden bedele hükmedilmesi gerektiğini, hakkaniyet gereği Mahkemece davalı idareye iade edilen 24.830,89 TL'nin de müvekkillerine ödenmesine karar verilmek üzere hükmün bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 305 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.