"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/537 Esas, 2023/721 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Turhal 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/535 Esas, 2022/712 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, Turhal ilçesi, ... Mahallesi, 112 ada 144 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; uzlaşma görüşmelerinin uygun bir şekilde yürütülmediği, hakkaniyete ve emsal taşınmaz değerleriyle alakası olmayan teklifte bulunularak müvekkilinin mağdur edildiğini, davanın süresinde açılmadığını, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler yönünden itiraz ettiklerini, davacı tarafın müvekkilinin tek geçim kaynağı olan işbu taşınmazı yok pahasına müvekkilinden almaya çalıştığını, yapılan teklifin emsal taşınmaz değerlerinden çok düşük olduğunu, köyde yaşayan müvekkiline ait tek taşınmazın bu olduğunu, davacı tarafın müvekkilini 8 yıldır mağdur ettiğini, sulama kanalının müvekkilinin arazisinin tam ortasından geçtiğini, arazisini ikiye böldüğünü, baraj projesi mantığıyla 2013 yılında çalışmalara başlayan davacının gerekli tedbirleri almadan süreci yürüttüğünü, işbu ana sulama kanalına su akışının sağlanamadığını, kanal tarlasından geçmesine rağmen müvekkilinin tarlasında yetiştirdiği ürünleri sulayamadığını, işbu nedenle müvekkilinin davaya konu taşınmazdan gelirinin yarı yarıya düştüğünü, bu konuda müvekkilinin karşı tarafa dava hakkını saklı tuttuğunu, müvekkiline ait arazinin keşif esnasında sulak arazi olmadığı yönündeki tespitlerin mahkemece kabul edilmemesi gerektiğini, davacı kurumun müvekkilin tarlasının ortasından kanal geçirerek ve bu kanaldan su akışı sağlanarak müvekkiline zarar verdiğini ve kendi verdiği zarardan yararlanmaması gerektiğini, su toplama havzasında bulunmayan ve baraj kapaklarının oldukça aşağısında kalan müvekkiline ait tarlanın barajın açılmasından sonra yine sulak arazi olacağını, müvekkiline ait tarlada 10 adet badem, 6 adet mahlep ve 2 adet kayısı ağacı bulunduğunu, müvekkiline ait tarlaya değer biçilirken bunlarında dikkate alınması gerektiğini, müvekkilinin 7200 m² tarlasının sulak arazi olduğunu iklim koşulları ve toprak yapısı dikkate alındında yıllık getirisinin yem bezelyesinde 2021 yılında 35.000,00 TL gelir elde ettiğini, sulama imkanı olmadan nohut ekse 2021 yılı fiyatlarına göre 26.000,00 TL, mısır ekmiş olsa 35.000,00 TL şekerpancarı ekmiş olsa 29.400,TL yonca ekse 28.800 TL gelir elde edeceğini arazinin değerlemesi yapılırken bunların dikkate alınması gerektiğini belirterek müvekkilinin mağduriyetine yol açmasına rağmen, usul ekonomisine aykırı bir şekilde hakkaniyete uygun bir teklif vermek yerine işbu davayı açan davacı tarafın işbu davasının reddine, aksi kanaat halinde yukarıda belirttiği hususları da dikkate alınarak hüküm kurulmasına, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ve davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın bedelinin yüksek belirlendiğini, hükme esas rapordaki verilerin hatalı olduğunu, üretim masraflarının brüt gelirin 1/3’ü oranında alınması nedeniyle resmi verilerin çok altında kaldığını, şeker pancarı ile en az 4’lü münavebenin uygulandığını, kapitalizasyon faiz oranının %6 alınması gerektiğini, %10 objektif değer artış oranının hatalı olduğunu belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik olmadığı, bilirkişi raporuna göre sulu nitelikte arazi olduğu anlaşılan dava konusu taşınmaz için kapitalizasyon faiz oranının % 4 olarak belirlenmiş olmasının, taşınmazın bulunduğu yöre dikkate alındığında isabetli olduğu gibi, dosyada mevcut 22.04.2022 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda belirlenen kamulaştırma bedelinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı kanaatine varıldığından, usul ve kanuna uygun bulunan yerel mahkeme kararına karşı davacı idarenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki ... ili, Turhal ilçesi, ... Mahallesi, 112 ada 144 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu uygulanarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.