"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1798 Esas, 2023/261 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/225 Esas, 2022/150 Karar (Birleştirilen Erzurum 2.
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/409 Esas)
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkin asıl, maddi hatanın düzeltilmesi istemine ilişkin birleştirilen davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, birleştirilen davada yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Erzurum ili, Yakutiye ilçesi, ... Mahallesi 650 ada 4 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
2. Birleştirilen davada davacı ... birleştirilen 2016/419 Esas ... dosyanın dava dilekçesinde dava konusu 650 ada 4 parsel ... taşınmazın kamulaştırılması için 2015/1016 Esas ... dosyada kamulaştırma davası açıldığını, taşınmaz üzerinde yapı bulunmasına rağmen değer tespiti yapılmadığını, yapının 2012 yılında Belediyece ortadan kaldırıldığını, tespiti ve ... takdiri yapılmayan yapının kamulaştırma bedelinin tespitine ve tespit edilecek bedelin davacı ...'ya ödenmesi talep ve dava edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, birleştirilen davada yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin verdiği kararın hatalı olduğunu, emsal gösterilen taşınmazın söz konusu taşınmazdan çok daha değerli olduğunu, kaldırma sebebi yapılmasına bakılmaksızın faizin resen ele alınarak ilk karar tarihine kadar işletilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin verdiği kararın hatalı olduğunu, takdir edilen bedelin bölgenin gerçekliğinden uzak çok düşük bir bedel olduğunu, davacı kurumca kamulaştırma işlemleri esnasında yıkılan binanın enkaz bedelinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunu, taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile tescil ve faiz yönünden ve birleştirilen dava hakkında yeniden hüküm kurulması gerektiğinden İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararma karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bedelinin fahiş belirlendiğini, somut emsal olarak seçilen emsalin uygun emsal olmadığını, dava konusu taşınmaz ile emsalin karşılaştırılması sonucu bulunan birim m² birim bedelinin yüksek belirlendiğini, faizin ikinci karar tarihine kadar işletilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf karar tarihindeki tarifeye göre vekâlet ücreti verilmesi gerekirken karar tarihindeki tarifeye göre vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, metrekare bedelinin düşük belirlendiğini, istinaf dilekçesindeki sebeplerin tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile I 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu Erzurum ili, Yakutiye ilçesi, ... Mahallesi 650 ada 4 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, ... ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Davalı lehine Bölge Adliye mahkemesi karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesi karar tarihi esas alınarak vekâlet ücretine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idarenin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (9) numaralı bendinde yer alan “5.100,00” sayısının çıkartılarak yerine “9.200,00” sayısının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.