"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/120 Esas, 2022/28 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Menemen ilçesi, ... Mahallesi 127 ada 18 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin taşınmazın değerinin oldukça altında olduğundan taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, taşınmazın arsa kabulü ile gerçek değerinin tespitini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 21.06.2016 tarihli ve 2015/349 Esas, 2016/321 Karar ... kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelden acele el koyma bedelinin mahsubu ile oluşan fark bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 21.06.2016 tarihli ve 2015/349 Esas, 2016/321 Karar ... kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; Menemen Belediye Başkanlığının 28.10.2015 tarihli yazısı ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgulama uygulama sitesinden edinilen bilgilerden dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğu anlaşıldığı hâlde, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaza arazi niteliği ile değer biçilmesi ve 29.02.2016 tarihli fen bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın 2248,48 m²lik kısımdan fiili olarak enerji nakil hattı geçtiği anlaşılmakla, taşınmaz üzerindeki eski irtifak ... nedeniyle taşınmaz üzerinde oluşan olumsuz etki, oran ve miktarı araştırılmadan ve bu konuda bilirkişi kurulundan ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun ve emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu, belirlenen bedelin yüksek olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun ve emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu belirlenen bedelin düşük olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 ... Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Tapu kaydında dava konusu taşınmazın Mahalle adı ... Mahallesi olduğu halde hüküm kısmında hatalı yazılmış olması yerinde değildir.
5. Bozma öncesi ilk karar ile tespit edilen bedelden acele el koyma bedelinin mahsubu ile oluşan fark bedel 55.218,61 TL’ye 09.01.2016 tarihinden ilk karar tarihi olan 21.06.2016 tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken, acele el koyma bedeline yasal faiz işletilmek suretiyle ödenmesi yönünde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, 810.187,89 TL bozma öncesi ilk karar ile bozma sonrası son karar arasında oluşan fark bedel olduğu halde maddi hata sonucu hükümde bu bedelin acele kamulaştırma bedeli ile tespit edilen kamulaştırma bedeli arasında oluşan fark bedel olarak belirtilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasının;
a) (1) numara bendindeki “Kazımpaşa” kelimesinin çıkartılarak yerine “...” kelimesinin yazılması,
b) (4) numaralı bendindeki “Acele kamulaştırma bedeli ile” ibaresinin çıkartılarak yerine “ Bozma öncesi ilk karar ile tespit edilen kamulaştırma bedeli ile bozma sonrası” ibaresinin yazılması,
c) (5) numaralı bendindeki “Menemen 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/20 D.İş ... dosyasında tespit edilen bedel arasında” ibaresinin çıkartılarak yerine “bozma öncesi ilk karar ile tespit edilen kamulaştırma bedeli arasındaki ” ibaresinin yazılması,
d) (6) ve (7) numaralı bentlerinin hükümden tümüyle çıkartılarak yerine “Bozma öncesi ilk karar ile tespit edilen 224.447,55 TL’den acele el koyma bedeli 169.228,94 TL’nin mahsubu ile oluşan fark bedel 55.218,61 TL’ye 09.01.2016 tarihinden ilk karar tarihi olan 21.06.2016 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine,” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, bent sıralarının buna göre teselsül ettirilmesine,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
20.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.