"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1067 Esas, 2022/2261 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/194 Esas, 2022/133 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekcesinde özetle; Erzurum ili, ... ilçesi, ... Mahallesi ... ada 17 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; Yerel mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, müvekkil kurumun fark bedeli olan 39.000 TL'yi depo ettiğini; ancak gerekçeli kararda tekrardan 79.000 TL kadar daha para ödenmesi gerektiğine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, usulüne uygun karar verilmediğini, sunulan bilirkişi raporunda belirlenen arsa bedelinin yüksek takdir edildiğini, Yargıtay yerleşik içtihadına uyulmadığını, davaya konu parsele ilişkin yeterli araştırma ve değerlendirme yapılmadığını, raporun bu haliyle hükme esas alınamayacağını, kamulaştırma tarihindeki hali hazır kullanım şekli ve değeri nazara alınarak değer takdiri gerekirken, ileriye dönük kullanım şekli nazara alınarak uygulanacak projenin de sağlayacağı değer artışı nazara alınarak değer takdirinin kanun hükümlerine aykırı olduğunu, tespit edilen kamulaştırma bedelinin diğer emsal taşınmazlara kıyasen fahiş belirlendiğini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, tescilin ilk kararda kesinleştiğini, taşınmazın davacı tarafa geçmiş olması sebebiyle kamulaştırma bedelinin müvekkile ödenmesinin gerektiğini, fark bedelinin eksik olarak depo edildiğini, kamulaştırma bedelinin müvekkile ödeneceği tarihe kadar faiz işletilmesi gerektiğini, muaccel olan borcun kamulaştırmanın yapıldığı günden başlayıp paranın tamamen ödendiği gün bittiğini, bu sebeple dava tarihinden 4 ay sonrasından başlayarak son karar tarihine kadar faiz işletilmesi gerektiğini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 sayılı Kanun'un 15 inci maddesindeki usul ve esaslara göre yapılan keşif sonrası düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda kamulaştırılan taşınmazın arsa olarak kabul edilmesi, el atılan dava konusu taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesine uygun, emsal esasına göre değer biçilmesi ve dava konusu taşınmazın m² birim fiyatının 3000,00 TL/m² olarak belirlenmesi, Dairenin aynı yerden geçen emsal taşınmazlar gözetildiğinde, dava konusu taşınmazın konum ve niteliğine göre adil ve hakkaniyete uygun olduğu; ancak davalı tarafa ödenmesi gereken kamulaştırma bedelinin açıkça yazılmaması suretiyle infazda tereddüt oluşturulması, kıymet takdirinde belirlenen bedel ile İlk Derece Mahkemesine belirlenen kamulaştırma bedeli arasındaki fark bedele dava tarihinden 4 ay sonrasından İlk Derece Mahkemesinin son karar tarihi olan 31.03.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğinin gözetilmemesi, dava konusu taşınmazın parsel numarasının ... yerine 579 olarak yazılması doğru görülmediğinden düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; somut emsal olarak seçilen emsalin uygun emsal olmadığını, dava konusu taşınmaz ile emsalin karşılaştırılması sonucu bulunan birim m² birim bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.