"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/506 Esas, 2023/290 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tavşanlı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/111 Esas, 2021/336 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince 26.04.2023 tarihli ek kararla temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verilmiştir.
Ek karar davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Dosya içeriğine göre Bölge Adliye Mahkemesince dava miktarı dikkate alınarak temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verilmiş ise de 15.04.2022 tarihli ve 31810 ... Resmî Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 24.02.2022 tarihli ve 2021/34 Esas, 2022/21 Karar ... kararı ile 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) 341 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinin “kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin davalar” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildiği gözetildiğinde; temyiz kanun yoluna başvurulabilen kararları düzenleyen 6100 ... Kanun'un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi için de aynı hususun uygulanması gerektiğinden temyiz incelemesine konu edilen kararın miktar itibarıyla kesinlik sınırına bakılmaksızın temyizinin olanaklı bulunduğu kabul edilmelidir.
Bu durumda, temyiz dilekçesinin miktardan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesinin 26.04.2023 tarihli ve 2022/506 Esas, 2023/290 Karar ... ek kararının hatalı olduğu anlaşılmakla kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; ek kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kütahya ili, Tavşanlı ilçesi, ... köyü, 2819, 2820, 2823, 2853, 2860 parsel ... taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;dava konusu taşınmazların tamamının kamulaştırılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava usulden reddedildiğini, depo kararının yerine getirilmemesi davanın mahiyeti ve usul ekonomisi nedeniyle her ne kadar dava reddedilmişse de kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kısmi kamulaştırılan parsellerle ilgili önceki bozma nedeni de gözetilerek taşınmazların tamamının kamulaştırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece eksiklikler yönünden ek rapor alınmış ve taşınmazların olduğu yerde 3402 ... Kadastro Kanunu’nun 22 nci maddesinin (a) bendine göre harita güncellemesi yapıldığı ve davacı idarenin de kamulaştırılan alanlarla ilgili ıslah dilekçesi verdiğini ve bilirkişi raporuna göre mahkemece verilen ara kararlara göre tüm taşınmazlar için davacı tarafça yatırılması gereken 249 ada 50 parsel için 25.240,26 TL, 249 ada 561 parsel için 1.153,17 TL ve 249 ada 577 parsel için 25.240,26 TL olmak üzere toplam 51.633,69 TL fark bedelden, iade edilmesi gereken 249 ada 558 parsel için 2.809,21 TL, 249 ada 559 parsel için 3.218,88 TL bedel mahsup edildiğinde sonuç olarak 45.605,60 TL depo edilmediğinden davanın usulden reddine karar verilmiş ve Mahkemece iki kez verilen 15 günlük süreye rağmen kamulaştırma bedeli depo edilmediğinden davanın usulden reddi kararı doğru olduğundan davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; depo kararının 07.03.2023 tarihinde yerine getirildiğini ve 249 ada 577 parsel için (eski 2860 parsel) kaldırma kararı öncesi bilirkişi heyetinin kök raporda alternatifli hesaplama yaptığını ve mahkemece parselin tamamının bedeli depo ettirilerek, davanın kabulüne karar verildiğini; ancak kaldırma kararı sonrası alınan bilirkişi raporunda maddi hata yapılarak kök rapordaki kamulaştırma bedelinin 25.205,49 TL olduğunun hesaplandığını oysa ki kök raporda tespit edilen bedelin görüldüğü üzere 49.143,60 TL olduğunu, bilirkişi ek raporunda maddi hata yapılmış olup, davacı idarece resen yapılan hesaplama sonucu kök rapordaki kamulaştırma bedelleri ile ek rapordaki kamulaştırma bedelleri karşılaştırılarak depo edilecek bedeller hesaplanıp beyan dilekçesi olarak sunulduğunu, 249 ada 57 parselin tamamının kamulaştırılmasının kabulü halinde; 21.122,03 TL fark bedelin depo edilmesi gerekmekte iken 45.605,60 TL depo kararı verildiğini bu nedenle; ek rapor alınmaksızın depo kararının yerine getirilmemesi nedeniyle verilen usulden ret kararının kaldırılması gerektiğini ve dava konusu taşınmazlardan 570 ve 577 parselin tamamının kamulaştırılması taleplerinin olmadığını kalan kısmın tarım için yeterli büyüklükte olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası depo edilmesi gereken bedelin doğru hesaplanmadığı bu sebeple, fark bedelin bloke edilmesi yönünde süre verilmesine ilişkin ara kararın usulüne uygun olmadığı gibi sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihinden sonra 07.03.2023 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerektiğinden, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Bölge Adliye Mahkemesince verilen 26.04.2023 tarihli ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.