"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1062 Esas, 2023/439 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Malatya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/210 Esas, 2021/65 Karar
Taraflar arasındaki 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 8 inci maddesi gereğince satın alma yoluyla devredilen taşınmazın kamulaştırma bedeline itiraz istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Malatya ili, Yeşilyurt ilçesi, Şahnahan Mahallesi 188 ada 103 nolu parselin maliki olduğunu, taşınmazın kapama kayısı bahçesi olduğunu, dava konusu parselde kuzey çevre yolu geçmesi nedeni ile kamulaştırma işleminin yapıldığını, çevre yolunun geçtiği güzergah üzerindeki ağaçların kesildiğini ve müvekkiline ağaç bedellerinin ödendiğini, ancak ağaç başı ödenen bedelin çok düşük kaldığını, fiili el atma tarihi itibarıyla kayısı ağaçlarının verim çağında olduğunu, ağaç başı belirlenen bedellerin 2017 yılı verilerine göre yapıldığından belirlenen bedellerin düşük olduğunu, kaldı ki yapılan fiyatlandırmanın 2019/2020 yılına göre dahi yapılmış olsa belirlenen bedellerin düşük kalacağını, bir kayısı ağacının verime gelmesinin 7-10 yaşından sonra olduğunu, müvekkilinin yıllarca emek çektiğini, masraf ettiğini, kayısı ağaçlarını yetiştirdiğini, verim çağına getirdiğini, ancak davalı kurumun bu ağaçları verim alınmadan kestiğini ileri sürerek; el atılan ve kesilen ağaçlara ilişkin eksik ödenen bedelin, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL'nin el atma tarihi itibarıyla işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davayı kabul etmediklerini, dava dilekçesinde belirtilen hususların gerçeği yansıtmadığını, davacıya ödenen ağaç bedelinin hakkaniyetli olduğunu, yine davacının söz konusu parselde herhangi bir hak sahipliği olmadığından idarelerinden herhangi bir bedel talep edemeyeceğini ileri sürerek haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerinde bulunan ağaç bedellerinin düşük hesaplandığı belirtilerek açılan davanın reddi gerektiğini, taşınmazın üzerinde bulunan ağaç bedellerinin ödendiğini muhtesatın aidiyeti davasını açması gerektiği hâlde, davacının malik sıfatının kanıtı olarak tespit formunu göstermesi ve mahkemece dayanak yapılmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına dair kurulan hükmün hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı idare ile talep konusu muhdesatın zilyedi olan davacının eşi arasında 4650 ... Kanun ile değişik 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesi gereğince anlaşma tutanağı tanzim edilmiş olup dava konusu taşınmazlardaki kamulaştırma işlemi taraflar arasında varılan uzlaşma ile sonuçlandırıldığından, 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesinin yedinci fıkrasının "satın alınan veya trampa edilen taşınmaz mal, kaynak veya irtifak ... sahibinden kamulaştırma yolu ile alınmış sayılır ve bu şekilde yapılan kamulaştırmaya veya bedeline karşı itiraz davaları açılamaz."hükmü uyarınca davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi doğru ggörülmediğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma işleminin söz konusu olmadığını, müvekkiline sadece ağaç bedeli ödendiğini, dava konusu yerde toplulaştırma işlemi yapıldığını, ... ...’in imzasının bulunduğu belgenin tespit niteliğinde olduğunu anlaşmadan bahsedilemeyeceğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesi gereğince satın alma yoluyla devredilen taşınmazın kamulaştırma bedeline itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; davalı idare ile dava konusu muhdesatların zilyedi olan davacının eşi ... ... arasında 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesi gereğince anlaşma tutanağı tanzim edilmiş olup dava konusu taşınmazlardaki kamulaştırma işlemi taraflar arasında varılan uzlaşma ile sonuçlandırıldığından, 2942 ... Kanun'un 8 inci maddesinin yedinci fıkrasının "satın alınan veya trampa edilen taşınmaz mal, kaynak veya irtifak ... sahibinden kamulaştırma yolu ile alınmış sayılır ve bu şekilde yapılan kamulaştırmaya veya bedeline karşı itiraz davaları açılamaz "hükmü uyarınca davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı fazla alınan harcın istek halinde davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.