"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1887 Esas, 2021/2168 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/465 Esas, 2018/1206 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince bavuruların esastan reddi ile kamu düzeni gereğince İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 18.10.2022 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü yetki belgesi ile davalılar vekili Avukat ... gelmiş, davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra verilen geri çevirme kararı üzerine gelen dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, ... ilçesi, ... köyü 3533 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek kamulaştırma bedelinin tespitini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; objektif değer artışının yüksek oranda uygulandığını, kapitalizasyon faiz oranının % 6 olması gerektiğini, masrafların brüt gelirinin 1/3'ünü geçemez kuralının bu dosyada uygulanamayacağını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalıar vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın arsa vasfında olduğunu, objektif değer artış oranının az uygulandığını, kapitalizasyon faiz oranının yanlış uygulandığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa ödenmesine ilişkin İlk Derece Mahkemesinden verilen karara karşı taraf vekillerince yapılan istinaf başvuru talebinin esastan reddine Kamu düzeni gereğince gerekçeli kararın hüküm fıkrasının ödeme, faiz ve vekâlet ücretine ilişkin bentleri düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişiler tarafından yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığını, belirlenen bedelin fahiş olduğunu, objektif değer artırıcı unsur oranının ve kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişiler tarafından yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığını, belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın arsa niteliğinde olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Bursa ili, ... ilçesi, ... köyü 3533 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu esas alınarak değer biçilmek suretiyle tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı taraf adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine gerekçeli kararın hüküm fıkrasının ödeme, faiz ve vekâlet ücretine ilişkin bentleri düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalılar vekilinin aşağıdaki husus kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
4. Yapılan incelemede; dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin 174.996,35 TL olarak belirlendiği, acele el koyma kararında ise kamulaştırma bedelinin 64,791,65 TL olarak tespit edildiği, davalılar vekili tarafından kamulaştırma bedeline ilişkin 17.006,33 TL fark bedelin eksik bloke edildiğinin iddia edildiği, Dairece verilen geri çevirme kararı sonrası Karayolları Genel Müdürlüğünün 15.11.2022 tarihli cevabi yazısında dava konusu taşınmaza ilişkin acele el koyma dosyası ile eldeki dosyada toplam 157.981.67 TL'nin ödendiğinin bildirildiği, Vakıfbank Bursa Bölge Adliye Mahkemesi Bağlı Şubesinin 23.11.2022 tarihli cevabı yazısı ile eldeki dosya ile ilgili toplam 4 tane hesap açıldığını ve toplam 164.596.84 TL ödeme yapıldığının bildirildiği anlaşılmış olup, yazı cevapları ve banka dekontları incelendiğinde dava konusu taşınmaz için tespit edilen toplam 174.996,35 TL Kamulaştırma bedelinin bloke edilip edilmediği anlaşılamamıştır.
5. Bu itibarla, Mahkemece davalılar vekilinin itirazları doğrultusunda inceme yapılarak, dava konusu taşınmaz için tespit edilen toplam kamulaştırma bedelinin tamamının bloke edilip edilmediği araştırılıp şayet eksik bloke edilen bir tutar var ise bu miktarın yatırılması için davacı idare vekiline usulüne uygun süre verilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekelde eksik inceleme ile karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin itirazlarının reddine, davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
03.09.2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince duruşmaya gelen temyiz eden davalılar vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacı idareden alınmasına,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.