"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1303 Esas, 2022/2812 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/445 Esas, 2021/189 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ... ilçesi, ... köyü 149 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin yargılama aşamasında bilirkişi raporlarına yapmış oldukları itirazları dikkate almadığını, kamulaştırma bedelinin çok yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunda aynı nitelikte arazilere farklı münavebe uygulamak suretiyle arazi hesabı yapıldığını, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün verilerine uygun olmayan hesaplama yapıldığını, bu şekilde kamulaştırma bedelinin çok yüksek hesaplandığını, üretim masrafları ile kapitalizasyon faiz oranı düşük alınarak dava konusu taşınmazın metrekare bedelinin suni olarak yükseltildiğini, üretim masrafları toplamının gayrisafi üretim değerlerine oranının en az %40-%50 olması gerektiğini, dava konusu taşınmaz için kapitalizasyon faiz oranının % 5-6 alınması gerekirken % 4 alınmasının doğru olmadığını, İlk Derece Mahkemesince müvekkil idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin mevcut Kanun hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükmedilen taşınmaz değerinin müvekkil aleyhine olacak şekilde düşük hesaplandığını, taşınmazın meyve bahçesi olduğunun dikkate alınmadığını, bu durumu usul ve Kanuna, hakkaniyete aykırı olduğunu, taşınmaz üzerinde davacı kurumun kamulaştırma işleminden önce dikilen meyve ağaçların dikkate alınmayarak sulu tarım arazisi olarak hesaplama yapılarak hüküm kurulmasının hukuka aykırılık teşkil ettiğini, Eylül ayına ait uydu görüntüsünde meyve ağaçlarının küçük olması ve yapraklarını dökmeleri nedeniyle görünmemelerinin olağan olduğunu, Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin emsal binlerce kararı bulunmakta olup, tescil kararı ile mülkiyet hakkının ortadan kalktığının belirtildiğini, hesap tablosunda verime dayalı değerler eksik gösterilip masraf kalemi de fazla çıkarılarak taşınmaz değerinin düşük olarak belirlendiğini, masraf kalemleri 1/3'ten fazla alındığını, bu durumun dahi dikkate alınmadığını, Yargıtay içtihatları da mevcut talepleri yönünde olup, Yargıtay kararları ışığında % 200’e kadar objektif değer artışı uygulanması gerektiğini, keşif zamanından geriye doğru 5-6 yıl gidildiğinde ağaçların Türksatın ölçüm tarihinden uydudan görülemeyecek kadar küçük fidanlar olduğunun dikkate alınmadığını, dava konusu parselin sınırları bir metre yüksekliğinde 565,00 metrekare kafes tel ile çevrili olduğunu, bu hususa daha önceki raporlarda yer verilmiş olunmasına rağmen mevcut son raporda yer verilmediğini ve yerel mahkeme tarafından tel örgüye ilişkin hüküm kurulmadığını ileri sürülerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta davacının istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arazi niteliğindeki Batman ili, ... ilçesi, ... köyü 149 parsel sayılı dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak ve üzerinde bulunan tel örgünün niteliğine göre değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline göl alanı olduğundan terkinine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.