"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1364 Esas, 2022/2007 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Akhisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/106 Esas, 2022/37 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun’un (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın davalılar ... vd. yönünden usulden reddine, diğer davalılar yönünden esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Manisa ili, Akhisar ilçesi, ... Mahallesi, eski 362 ada 114 parsel sayılı taşınmazın davalıların murisi ...’ın 786/2148 hissesinin kamulaştırıldığını, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin kesintiler yapılmak suretiyle murise 2000 yılının Şubat ayında ödendiğini, ancak yapılan çağrılara rağmen muris ...’ın tapuda ferağ vermediğini, vefatından sonra mirasçılarının da ferağ vermediğini, dava konusu taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18 inci maddesi gereğince uygulama yapıldığını, murisin hissesinden düzenleme ortaklık payı kesilerek ...’a 2220 ada 12 ve 13, 2221 ada 2 ile 1595 ada 35 parsel sayılı taşınmazlardan hisse verildiğini, murisin tapuda malik olarak gözüktüğü hisselerine ilişkin olarak mirasçılar tarafından ortaklığın giderilmesi davası açıldığını, mahkemece ortaklığın giderilmesine karar verildiğini ve satış yapıldığını, satışı çıkarılan hisseler müvekkil idare tarafından kamulaştırma bedeli ödenen 362 ada 114 parselden gelen hisseler olup dava konusu taşınmazların muris ... mirasçıları adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkil idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazdan 2220 ada 13 parsel sayılı taşınmaz ve 2221 ada 2 parsel sayılı taşınmazda müvekkillerinin tapuda herhangi bir hissesinin bulunmadığını, usulüne uygun kamulaştırma işlemi yapılmadığı hâlde, tapuda kamulaştırma şerhini devam ettirerek hukuka aykırı bir sonuç ortaya çıkarmaya çalıştığını, davacının iddialarının tümüyle yersiz ve hukuken mesnetsiz bulunduğundan davanın tümüyle reddini talep etmiştir.
2. Davalılar ..., ..., ... ve ... cevap dilekçesinde; kamulaştırma bedelinin ödendiğine dair bir belgenin bulunmadığını, ilgili yerlerin satıldığını, satış işlemlerinin de kesinleştiğini, tüm işlemlerin bitmesinin ardından bu davanın açılmasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3.Diğer davalılar ..., ..., ... ve ... cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu 2220 ada 13 ve 2221 ada 2 parsel yönünden davalı ... İyilikçi, ... ve ... aleyhine açılan davanın taraf sıfatı bulunmadığından usulden reddine, diğer davalılar yönünden ise esastan reddine, dava konusu 2220 ada 13 ve 2221 ada 2 parsel yönünden ise davanın esastan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili; dava konusu taşınmaza ilişkin kamulaştırma bedelinin tamamının ...’a ödendiğini, dosyaya sunulan ...’ın parmak izi bulunan ödeme emri yazısından da anlaşıldığını, mahkemece bu konuda gerekli araştırma yapılmadan, belediyeye sorulmadan eksik inceleme ile karar verildiğini, bu nedenle davanın kabulüne karar verilmesini, ayrıca vekâlet ücretinin maktu verilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali istenen taşınmazların geldisi olan 362 ada 114 parselin muris ... payının usulüne uygun şekilde kamulaştırıldığının ve kamulaştırma bedelinin muris veya mirasçılarına ödendiği davacı idare tarafından ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğini, ancak davanın 2942 sayılı Kanun’un 17 nci maddesine dayandığı anlaşıldığından, davalılar lehine tek bir maktu vekâlet ücreti verilmesi gerektiğinden bahisle davacı idarenin istinaf başvurusunun bu bakımdan kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu 2220 ada 13 ve 2221 ada 2 parsel taşınmazlar bakımından davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verildiği hâlde, müvekkilleri lehine iki ayrı maktu vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu, ayrıca diğer parseller yönünden verilen ret kararına ilişkin olarak da müvekkil lehine her bir taşınmaz için ayrı ayrı nispi vekâlet ücreti hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanunu’nun mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un (mülga 24/4/2001 - 4650/21 md.) 17 nci maddesi.
3. 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Ana Kanun’a İşlenemeyen, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi ile eklenen Geçici Madde 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu taşınmazların 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesine göre idare adına tescil kararı verilmesi için kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak mal sahibine tebliğ edilmesi ve kamulaştırma bedelinin mal sahibi adına koşulsuz bloke edilmesi gerekir. Yapılan incelemede, davalılara ve davalılar murisine kamulaştırma işleminin usulüne uygun kamulaştırıldığına dair noter tebliği bulunmadığından davanın reddine, dava konusu 2220 ada 13 ve 2221 ada 2 parsel sayılı taşınmazda davalılar ..., ... ve ... pay sahibi olmadığından pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare ve davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.