"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/51 Esas, 2023/371 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Elmalı Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/456 Esas, 2021/275 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığının tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Antalya ili, Elmalı ilçesi, ... Mahallesi 135 ada 84 parsel ... taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresi içerisinde cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığı bedelinin tespiti ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde, emsal alınan ... Mahallesi 168 ada 13 parsel ... taşınmaz şehir merkezinde bulunan bir taşınmaz olup, dava konusu taşınmaz ile benzer herhangi bir yönü bulunmadığını, bu nedenle de kamulaştırma bedeli belirlenirken bu taşınmazın emsal seçilmesinin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, ayrıca m² fiyatı dava konusu taşınmaza göre daha uygun olan 2 ve 3 ... taşınmazlardan 2 numaralı taşınmaz şirket satışı olması ve Yargıtay kararı gereği emsal alınamayacağı belirtilmiş ise de Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin bu yönde kararı bulunmadığını, 3 ... emsal ise hisse satışı olması nedeniyle emsal taşınmaz olarak kabul görmediğini oysa hiçbir yargı kararında hisse satışının emsal kabul edilemeyeceği düzenlenmediğini, bu nedenle emsal alınan taşınmaz ve belirlenen kamulaştırma bedeli hakkaniyete aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaz meskun mahal içerisinde bulunmamakta olup, belediye hizmetlerinden faydalanmadığını, bu nedenle de taşınmazın tarım arazisi olarak değerlendirilip net gelir yöntemine göre ... takdiri yapılması gerektiğini belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1/1000 ölçekli imar planı içerisinde kalması nedeniyle arsa vasfında kabul edilerek emsal araştırma yöntemi ile dava konusu taşınmazın değerinin tespiti yoluna gidilmesinde yöntem olarak isabetsizlik bulunmadığı, (kıyasi emsal Antalya ili, Elmalı ilçesi, ... Mahallesi 168 Ada 13 parsel ... emsal taşınmaza ait hissesinin 22.06.2016 tarihli ve 1345 yevmiye numaralı resmi satış) dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın eksik ve üstün yanlarının hükme esas alınan bilirkişi raporunda tartışıldığı, emsal taşınmazın düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmamış imar parseli olduğu halde bilirkişi heyetince düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmış olduğu kabul edilerek dava konusu taşınmazın m² birim fiyatından düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması hatalı ise de davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmadığından, bu hususun Bölge Adliye Mahkemesince dikkate alınmadığı, buna göre dava konusu taşınmazın m² birim fiyatının dava tarihi olan 21.12.2020 tarihi itibarıyla 235,76 TL/m² olarak kabulünün yerinde olduğu, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların değerinin ise 2020 yılı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyet fiyatları ve yapı sınıfı ile yıpranma payları dikkate alınmak suretiyle tespit edildiği, enerji nakil hattının dava konusu taşınmaz üzerinde kapladığı alan ve geçiş güzergahı dikkate alındığında %35 değer azalışı uygulanarak değer düşüklüğü oranının tespit edilip, irtifak öncesi taşınmaz değerinden irtifak sonrası taşınmaz değeri çıkarılmak suretiyle kamulaştırma irtifak bedelinin tespitinin yerinde olduğu anlaşıldığından; davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Antalya ili, Elmalı ilçesi, ... Mahallesi 135 ada 84 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak ... karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.