"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/95 Esas, 2022/123 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mut 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/574 Esas, 2020/127 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, Mut ilçesi, ... Mahallesi ... ada 19 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vd. Vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yönelik kamulaştırma işlemine itirazlarının olmadığını, bedele yönelik itiraz ettiklerini, dava konusu taşınmazın Mut-Silifke karayoluna ve Mut sanayi sitesine çok yakın olduğunu ve taşınmazın arsa olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı idareye yükletilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza rayicinin çok üzerinde yüksek bir bedel belirlendiğini belirterek kararı istinaf etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; bölgede bulunan kamulaştırma davalarında oluşturulan bilirkişi heyetinin bölgede taşınmazları bulunan, ticari faaliyet içerisinde, ilçe tarım verilerini hazırlayan kişilerden seçildiğini, daha önce aynı davada bilirkişilik yapmışsa, davalı ile aralarında husumet mevcutsa seçilmemeleri gerektiğini, daha öncesinde dava konusu taşınmaza ilişkin olarak taraflarının aynı olduğu Mut Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/245 Esas sayılı dosyasında yapılan keşifte yine aynı heyetin görev aldığını ve bu duruma itirazlarının dikkate alınmadığını, üretim masraflarının brüt gelirin 1/3’ünden fazla olmayacağını ve taşınmazın arazi vasfına itiraz ederek mahkeme aksi kanaatte ise objektif değer artış oranı eklenmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu arazi niteliğindeki taşınmaza net gelir esas alınarak içerisinde kayısı ağaçları ekili bulunduğu gerekçesi ile kayısı bahçesi niteliğinde kabul edilerek bedelinin tespit edildiği, sulu arazi olması sebebiyle kapitalizasyon faiz oranının % 4 objektif değer artışının % 20 olduğu, 78 TL/m² bedelinin belirlendiği ve kamulaştırma bedelinin usul ve kanuna uygun olduğu kanaatine varılarak tarafların istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi heyeti net gelir hesabını kapama kayısı bahçesi şeklinde yapmış olup net gelir hesaplamasını tek yıllık bir ürün gibi hesaplayarak m² birim fiyatını maximum şekilde değerlendirmeye çalıştığını, ağacın bulunduğu yaştaki değeri ve veriminin hesaplanması daha doğru olup geçmiş değerler yöntemi ile m² birim fiyatının bu şekilde belirlenmesi gerektiğini ve uygulanan % 20 objektif değer artış oranının yüksek olduğunu, tapu kaydındaki şerhin bedele yansıtılarak ödeme yapılması gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalılar arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sulu kapama kayısı bahçesi niteliğindeki Mersin ili, Mut ilçesi, ... Mahallesi ... ada 19 parsel sayılı dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi ve uygulanan kapitalizasyon faiz oranı doğru olduğu gibi, tespit edilen bedel aynı kamulaştırma kapsamında kalan benzer özellikteki Dairemiz denetiminden geçen dosyalarda tespit edilen metrekare birim fiyatı ile uyumlu görüldüğünden, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.