"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/174 Esas, 2021/347 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 234 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
... Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.06.2016 tarihli ve 2015/160 Esas, 2016/190 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapudan yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.... Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.06.2016 tarihli ve 2015/160 Esas, 2016/190 Karar sayılı kararına karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan bölümünde meydana gelen değer azalışı oranının yüzde elliyi aşması halinde, davalıya %50 oranında değer kaybı ile yetinip yetinmeyeceği sorulmalı, yetinmediği takdirde, davacı idareye taşınmazın tamamının bedelini ödemek sureti ile mülkiyet hakkını kazanma imkanı sağlanmalı, davalı idare tarafından taşınmazın tamamının kamulaştırılmaması halinde ise, bilirkişi raporunda belirtilen değer düşüklüğü oranı esas alınmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken; mahkemece böyle bir işlem yapılmaksızın karar verilmesi doğru görülmeyerek mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
3. Dairemizin kararına karşı davalı vekili karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
4. Dairemizce yapılan incelemede; dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planında bulunması nedeniyle arsa vasfında olduğundan emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi gerektiğinden mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, belirlenen kamulaştırma bedelinin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapudan yol olarak terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararına karşı davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bedelin yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, belirlenen bedelin fahiş olduğunu, arta kalan parseldeki %50 değer azalışının fahiş olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... İlçesi 234 ada 6 (yeni 359 ada 25) parsel sayılı taşınmaz ile emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak zeminine değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan bölümünün kamulaştırmadan önceki ve sonraki imar planlarının getirtilerek hangi idare lehine yol ve yeşil alan olarak ayrıldığı Belediye Başkanlığından sorulduktan sonra ve kamulaştırmadan arta kalan bölümde kamulaştırma nedeniyle bir kısıtlılık olup olmadığı net olarak tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru değildir.
5. Kabulüne göre de, bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın üzerinde bulunan yapıya 12.846 TL değer biçildiği ve bozzmaya konu edilmediğ ihalde bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda idare yararına oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilerek fazla bedele hükmedilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.