"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/656 Esas, 2021/746 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/146 Esas, 2019/218 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atma nedeniyle ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Osmangazi ilçesi, ... Mahallesi 4518 ada 36 parsel sayılı taşınmazın tapu kayıt maliki bulunduğunu, davalı idare tarafından Bursa Timsah Arena Projesi kapsamında stadyum inşaatını yaparken 2015 yılı Temmuz ayı başında fiilen el atarak üzerine beton dökmek suretiyle stad girişi için gerekli tesisleri inşa ettiğini, idare tarafından arsa maliki müvekkili aleyhine eski tarihte açılan kamulaştırma bedeli tespit ve tescili davasında verilen mehile rağmen depo edilmediğinden Bursa 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/602 Esas sayılı dosyasından yapılan yargılamada davanın reddine karar verilerek hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiğini, bu davadan sonra müvekkilinin davalı aleyhine kamulaştırmasız el atma tazminatı konulu mahkememizin 2015/873 esas sayılı dosyasında yargılama yapıldığını, 01.07.2015-08.10.2015 tarihleri arasındaki haksız el atma nedeniyle ( 01.07.2015 tarihinden öncesine ait hakları saklı kalmak kaydıyla) müvekkilin tapuda maliki bulunduğu dava konusu Bursa ili, Osmangazi ilçesi, Hüdevandigar Mahallesi, 4518 ada, 36 parsel sayılı taşınmazda 23.289,69 m²lik arsaya ilişkin davalı idarenin 01.07.2015 - 08.10.2015 tarihleri arasındaki haksız işgali karşısında 150.000,00 TL ecrimisil alacağının dava tarihinten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekilinin cevap dilekçesinde özetle; haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi ile yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve 150.000,00 TL ecrimisilin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının ecrimisil talebinin haklı olabilmesi için, taşınmaza el atılmamış olsa idi, elde edebileceği gelirden mahrum kaldığını ispatlaması gerektiğini, ecrimisilin bir kötü niyet tazminatı olup, ancak kötü niyetli zilyetten istenebileceği, mal sahibi tarafından kötüniyet tazminatı istenebilmesi için de tazminata konu malın kullanan tarafından kötü niyetle kullanılmış olması gerektiğini, bu bağlamda kamu hizmeti sağlamakla mükellef bir kamu kurumu niteliğindeki müvekkili Belediyenin, ancak gerçek kişilerde mevcut olabilecek kötü niyetinin bulunduğundan bahsetmek ve ecrimisil tazminatından sorumlu tutmanın ne hukuk mantığına ne de hayatın olağan akışına uygun olduğunu, karara dayanak oluşturan raporda, söz konusu taşınmazın "depo" yeri olarak kullanılabileceğinden bahsedilmiş ve buna göre bir başlangıç kira bedeli tespit edildiğini, ancak bilirkişilerce, taşınmazın "depo" yeri olarak kullanılabileceği tespitinin hiçbir yasal dayanağının mevcut olmadığını, bilirkişilerce bu tespitin nasıl gerçekleştirildiği, somut delilerin neler olduğunun açıklanmadığını, zira taşınmazın imar planında "yol" alanında kaldığını ve böyle bir taşınmazda herhangi bir gelir getirici faaliyet gerçekleştirilemeyeceğini, başlangıç kira bedeli de çok yüksek ve piyasa koşullarına göre fahiş olduğunu, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 07.10.1979 tarihli ve 1977/6-1122 Esas 1307 Karar sayılı kararına göre; ecrimisil işgalin başladığı andan itibaren değil, ihbarın yapıldığı andan itibaren istenebileceğini, davacı tarafın müvekkili Belediyeye böyle bir ihbarının olup olmadığı kanıtlanmadan hüküm tesis edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu ile önceki kararın kaldırılmasına dair Dairenin kararında değinildiği üzere emsal taşınmazlar mahallinde görülüp emsal karşılaştırması yapılmak ve taşınmazın 3. Derece Doğal Sit Alanında olduğu hususunda değerlendirme yapılmak suretiyle ecrimisil bedeli belirlendiğini, davalı vekili tarafından da rapora yasal süresinde herhangi bir itirazda bulunmadığından, rapor ile tespit edilen ecrimisil miktarı bakımından davacı taraf lehine usulü kazanılmış hak oluştuğu anlaşıldığından, davalı vekilinin başlangıç kira bedelinin çok yüksek ve piyasa koşullarına göre fahiş olduğu yönündeki istinaf sebebi yerinde görülmediğinden taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne dair kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atma nedeniyle ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.