"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1717 Esas, 2023/891 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/67 Esas, 2021/330 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil davasının yapılan yargılaması sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun davacı idare vekili yönünden esastan reddine, davalılar ... vd. Vekili yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... Mahallesi, 358 parsel sayılı taşınmazın idare tarafından kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedellerinin yatırıldığını ve noter tebligatlarının çekildiğini, dava konusu parsel için taşınmaz maliklerince Küçükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/493 Esas sayılı dosyası ve Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1993/108 Esas sayılı dosyası ile müvekkili idare aleyhine tezyidi bedel davası açıldığını ve mahkeme kararı sonucu hükmedilen bedelin de müvekkili idarece ödendiğini, tapu kayıt malikinin tapuda ferağ işlemini yaptırmadığından kamulaştırılan taşınmazın idareleri adına tescilinin mümkün olmadığını, taşınmaz maliki Mediha Bozkurt'un tüm mirasçıları için dava konusu parsele müvekkili idarece kamulaştırmasız el atıldığı gerekçesiyle Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2013/120 Esas sayılı davanın açıldığını, davanın hak düşürücü süre nedeni ile reddine karar verildiğini belirterek, dava konusu taşınmazın takyidatlarından ari olarak müvekkili idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma evrakının usulüne uygun tebliğ edilmediğini, ödeme yapılmadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma sürecinin usul ve kanuna aykırı yürütüldüğünü, davayı açmadan önce davacı tarafın müvekkillerini ferağa davet etmediğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın Mediha Bozkurt mirasçıları yönünden kabulüne, taşınmazın davalılar adına kayıtlı bulunan tapusunun iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesi gerektiğinin tespitine, Ali Kara mirasçıları yönünden ise Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/120 Esas, 2017/467 Karar sayılı dosyasında İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 2019/148 Esas, 2019/477 Karar sayılı, 19.06.2020 tarihli tavzih ve tashih kararıyla kesinleşen kararda, adı geçen davalılar lehine kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminata hükmedildiği, dolayısıyla adı geçen davalılar yönünden kesinleşmiş bir kamulaştırma işleminin bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar Ali Kara mirasçılarından ... vd. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; tam kabul kararı verilmesi gerektiğini, taşınmazın usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını ve bedelinin ödendiğini, müvekkili idare lehine vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini, aksi yönde karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmazın takyidatlardan ari olarak tesciline karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalılar ... vd. vekilleri istinaf dilekçesinde özetle; usulüne uygun kamulaştırma işlemi bulunmadığını, tespit hükmü kurulmasının hatalı olduğunu, karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması gerektiğini, ... yönünden de davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Arnavutköy Tapu Müdürlüğünden gönderilen 15.02.2021 tarihli müzekkereye ekli tapu kaydına göre taşınmazın dava tarihinde davacı idare adına tapuda kayıtlı olduğu, dolayısıyla davacı idarenin dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı anlaşıldığından, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmeyerek mahkeme kararı kaldırılıp yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını tekrar etmiş ayrıca davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesine dayanan tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 359 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi.
3. 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Ana Kanun’a İşlenemeyen, 24.4.2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi ile eklenen Geçici 1 inci maddesi şöyledir:
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kamulaştırma kararı alınmış ancak henüz tebligata çıkarılmamış kamulaştırmalarda bu Kanun hükümleri, diğerlerinde önceki hükümler uygulanır.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmazıın tamamının ... adına kayıtlı olduğu, (davacı idare lehine tescil edilen en son payın 16.09.2020 tarihinde dava açılmadan önce tescil edildiği), davanın açılmasına davalıların sebebiyet vermediği gibi idarenin davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.