"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1437 Esas, 2022/1850 Karar
KARAR : Esastan ret/ Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaali Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/389 Esas, 2021/303 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın, taraf vekillerinin istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine davalılar vekilinin istinaf başvurununu kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Sakarya ili, Kocaali ilçesi, ... Mahallesi,649 ada 20 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalılara derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; idareleri lehine vekâlet ücretine takdir edilmesi gerektiğini, bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu, bu rapor neticesinde belirlenen kamulaştırma bedelini kabul etmediklerini, bilirkişi raporunda krokide C harfi ile gösterilen yerde değer azalışının hangi gerekçelerle belirlendiğinin açıklanması gerektiğini, emsal taşınmazın dava konusu taşınmaza uzak olduğunu, imar planı dışında kaldığını, vasfının arsa olmadığını, taşınmaz üzerindeki muhdesat bedellerinin hesaplamasının hatalı olduğunu, emsal alınan 450 parselin kamulaştırma tarihinden sonraki satışlar kapsamına girdiği için emsal alınamayacağını, bilirkişilerce kapitalizasyon faiz oranının % 4,5 olarak kabulünün doğru olmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılarak yeniden hüküm tesis edilmesini, vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi heyetinin fındık net gelir tablosu oluştururken 3 ayrı devre üzerinden yaptığı değerlendirmeyi kabul etmediklerini, bilirkişi heyetinin, fındık tarımını yapanlara verilmekte olan desteklerden hiçbirini değerlendirmeye katmadıklarını ve müvekkilinin zararına bir sonuç doğmasına sebebiyet verdiğini, taşınmazın değeri belirlenirken emsal alınan Ortaköy 9/450 parselin güncel fiyatının çok fazla olduğunu, arazinin değerini belirleyen karşılaştırma tablosundaki değerlerin taraflarınca kabul edilmediğini, bu değerlerin objektif verilerden uzak ve hakkaniyete aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapı bedeli için takdir edilen kıymetin çok düşük olduğunu, ayrıca dava konusu taşınmazda kamulaştırmadan arta kalan kısımda değer kaybı olduğunu ancak bilirkişi raporunda hiçbir şekilde dikkate alınmadığını, rapora itirazlarının dikkate alınmadığını, bilirkişi heyetince taşınmazın verim gücünün iyi seviyede olduğuna dair mütalaada bulunulduğunu ancak 225 kg/da verimi baz alınarak tespit yapmasının usul ve kanuna, hakkaniyete aykırı olduğunu, verim miktarının asgari 250 kg ve üzeri alınması gerektiğini belirterek, gerçek değerinden uzak, eksik ve davalı müvekkili aleyhine olan bilirkişi raporlarına dayalı olarak verilen yerel mahkeme kararının hatalı olduğunu ileri sürerek istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak zeminine, değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun’un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın konumları itibarıyla emsal kıyaslamasının dosya kapsamına uygun olduğu, mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı ancak ağaç bedeli yönünden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç numaralı alt bendi gereğince yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek ve resen belirlenecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek ve resen belirlenecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 ... maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu Sakarya ili, Kocaali ilçesi, ... Mahallesi, 649 ada 20 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumuna göre değer tespit edilmesinde, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.