"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1346 Esas, 2022/2534 Karar
KARAR : Esastan ret
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekili Avukat ... tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
İlk kararı istinaf etmeyen tarafın aleyhine durum oluşmadıkça temyiz etme hakkı bulunmadığından bir kısım davalılar vekili Avukat ...'nun temyiz dilekçesinin reddine, davacı idare vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Hatay ili, ... ilçesi, ... Mahallesi ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili Avukat ... cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değerinin idarece düşük hesaplandığını, taşınmazın konumu itibarıyla değerli olduğunu, bu niteliği gözetilerek emsal değerler üzerinden bedelinin tespit edilmesini, objektif değer artışının en üst düzeyde uygulanmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kapitalizasyon faiz oranı ile objektif değer artışı oranının yüksek uygulandığını, bu nedenle dava konusu taşınmaz için fahiş bir bedel belirlendiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza uygulanan kapitalizasyon faiz oranının uygun olduğu, uygulanan objektif değer artış oranının makul ve rayici yansıtır bir bedel tespitine imkan tanıdığı, bilirkişi heyetince yapılan hesaplamaların yasal ve yargısal uygulamalara uygunluk taşıdığı, taşınmazın niteliğine göre tespit edilen münavebe ürünlerinin ve ilçe tarım verilerinin hatasız şekilde tatbik edildiği, taşınmazın bulunduğu bölgede gerek kamulaştırma gerekse başka amaçlarla yapılan emsal değer tespitleri de nazara alındığında metrekare birim fiyatı olarak 103,00 TL tespitinin normal ve makul bir değer olduğu, Dairenin aynı proje kapsamında kamulaştırılan taşınmazlar yönünden vermiş olduğu bir kararında aynı verilerle birim değerin 106,86 TL olarak tespit edildiği, kararın taraflarca temyizi üzerine Yargıtayca onanarak kesinleştiği gerekçesi ile davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 705 inci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Arazi niteliğindeki Hatay ili, ... ilçesi, ... Mahallesi ... parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi isabetlidir.
3. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; dahili davalı ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... tarafından davalılardan ..., ... ve ...'e karşı ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/116 Esas, 2016/772 Karar sayılı dosyasında açılan tapu iptal ve tescil davasının kabulüne karar verildiği, davalı ..., ... ve ... adına kayıtlı toplam 3/24 payın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline hükmedildiği ve söz konusu kararın 13.02.2017 tarihinde kesinleştiği, yine adı geçen dahili davalılar tarafından davalılardan ..., ..., ..., ..., ... ve ...'a karşı ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/65 Esas, 2016/781 Karar sayılı dosyasında açılan tapu iptal ve tescil davasının da kabulüne karar verildiği, davalıların murisi ... adına kayıtlı toplam 1/8 payın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline hükmedildiği ve söz konusu kararın 18.11.2016 tarihinde kesinleştiği, buna karşın her iki mahkeme kararının da tapuda infaz edilmediği ve davacılar adına tapu kaydına tescil işleminin gerçekleştirilmediği anlaşılmaktadır.
4. 4721 sayılı Kanun'un 705 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ''miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır'' hükmü uyarınca, yukarıdaki paragrafta sözü edilen 18.11.2016 ve 13.02.2017 tarihlerinde kesinleşen ve kurucu işlem niteliğinde olan mahkeme kararları ile dava konusu taşınmazın adı geçen dahili davalılar adına hükmen tesciline karar verilmesi üzerine mülkiyet tescilden önce dahili davalılara geçmiştir.
5. Bu durumda 4721 sayılı Kanun'un 705 inci maddesindeki düzenleme karşısında mülkiyetin dahili davalılarca iktisap edildiği, bu hakkın tapu siciline yansıtılmamasının dahili davalıların mülkiyet hakkını ortadan kaldırmayacağı gözetilerek, dahili davalı ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, tapu kaydında hak sahibi olarak gözükmedikleri gerekçesiyle adı geçen kişiler yönünden husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Bir Kısım Davalılar Vekili Avukat ...'nun Temyizi Yönünden
Bir kısım davalı vekili Avukat ...'nun temyiz dilekçesinin REDDİNE,
B. Davacı İdare Vekilinin Temyizi Yönünden
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.