"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1290 Esas, 2023/741 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Arhavi Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/113 Esas, 2019/262 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Artvin Arhavi Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Artvin ili, Arhavi ilçesi, Yemişlik Mahallesi 368 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Artvin/Arhavi Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar süresinde cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma aşamalarının ve davanın tüm safahatının tamamlandığını, bedelin depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilen davalarda, karardan sonra bedel depo edildiği taktirde Yargıtay’ca usul ekonomisi gözetilerek bedelin yatırılmış olmasının bozma nedeni yapıldığını, depo kararı yerine getirilmesine rağmen usul ve kanuna aykırı olarak ret kararı verildiğini, bu hususun Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına aykırılık teşkil ettiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idare tarafından kamulaştırma bedeli istinaf yoluna başvuru sırasında yatırılmış ise de İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen hükmün üzerinden üç yıldan fazla zaman geçtikten ve son yıllarda artan enflasyon nedeniyle ekonomik koşullar davalı malikler aleyhine değiştikten sonra kamulaştırma bedelinin yatırılmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu gerekçesiyle istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; pandemi ve derin ekonomik sorunlar nedeniyle 2021 yılında ödenek temin edilemediğini, ödenek talebine ancak 2022 Kasım ayında olumlu cevap verildiğini, usul ekonomisi gereği Bölge Adliye Mahkemesinin kararına gerekçe yaptığı 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 nci maddesinin Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Borçlar Hukuku, Miras Hukuku için geçerli olduğunu, eldeki davanın kamulaştırma davası olduğunu, istinaf ve temyiz aşamasında bedelin depo edilmesini diğer Bölge Adliye Mahkemeleri ile Yargıtay’ın usul ekonomisini gözeterek uygun bulduğunu, depo kararı yerine getirilmesine rağmen usul ve kanuna aykırı olarak ret kararı verildiğini, bu hususun Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına aykırılık teşkil ettiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihinden sonra 31.01.2023 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek davalı tarafın işin esasına girilerek karar verilmesini isteyip istemediği yönünde beyanı da alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.