"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/159 Esas, 2023/1638 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karacabey 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/194 Esas, 2021/352 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı şirket yetkilisi tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı şirket yetkilisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı şirket yetkilisi tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Karacabey ilçesi, ... Mahallesi 3181 (ifrazen 3681, 3682, 3683 ve 3684) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacının şirketlerine ait taşınmazı kamulaştırma bedeli ödemeksizin kullanmakta olduğunu, davacı tarafından pazarlık aşamasında teklif edilen bedelin taşınmazın konumuna, değerine göre çok düşük olduğunu, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin hiçbir surette davaya sebebiyet vermeyen davalıya yükletilmesinin hakkaniyet ve adaletle bağdaştırılamayacağını, davanın reddine, mahkemenin aksi kanaatte olması durumunda kamulaştırmaya konu taşınmazın gerçek değerinin kamulaştırma bedeli olarak tespiti ile bu bedelin kanuni faiz ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda kapitalizasyon faiz oranı içinde değerlendirilen unsurların objektif değer artışı içerisinde de değerlendirilerek mükerrer değerlendirme ile taşınmazın bedelinin fahiş derecede yükseldiğini, taşınmazın yola cephesinin olmadığını, şehre uzak olduğunu, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
2. Davalı istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporu ile belirlenen m² birim bedelinin çok düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın ilçenin en değerli mahallelerinden biri olan ... Mahallesinde bulunduğunu, kök rapor ile ek rapor arasında farklılıklar olduğunu, taşınmazın konumu gereği ...'a çok yakın bölgede olduğunu, bu unsurlar dikkate alınmadan hesaplanan objektif değer artışının düşük kaldığını, kararın miktar yönünden kaldırılarak yeniden karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza dava tarihinde geçerli olan resmi veri listesi esas alınarak, yöre koşullarına uygun münavebe ürünleri seçilmek suretiyle, kuru arazi için %5 oranında kapitalizasyon faiz oranı uygulanarak net gelir yöntemine göre değer biçilmesinin yerinde olduğu, taşınmazın konum ve özelliklerine göre uygulanan objektif değer artış oranının makul olduğu, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin doğru olduğu anlaşılmakla davacı vekili ve davalının istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda kapitalizasyon faiz oranında değerlendirilen unsurların objektif değer artış oranında da değerlendirilmesi nedeniyle bedelin fahiş şekilde arttığını, taşınmazın kadastral yola cephesinin bulunmadığını, davalı taraf lehine üçer aylık vadeli hesaba yatırılan tutara bankaca faiz ödemesi yapıldığından ayrıca faize hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporu ile belirlenen m² birim bedelinin çok düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın ilçenin en değerli mahallelerinden biri olan ... Mahallesinde bulunduğunu, kök rapor ile ek rapor arasında farklılıklar olduğunu, taşınmazın konumu gereği ...'a çok yakın bölgede olduğunu, bu unsurlar dikkate alınmadan hesaplanan objektif değer artışının düşük kaldığını, kararın miktar yönünden kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Bursa ili, Karacabey ilçesi, ... Mahallesi 3681, 3682, 3683, ve 3684 parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazların hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekili ve davalının yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.