"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/80 Esas, 2024/308 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.01.2024 Tarihli ve 2023/272 Esas, 2024/9 Karar Sayılı Kararı
Tazminat davasına konu kazanın meydana geldiği yerin Adana ili olduğu, dosyanın taraflarının ikametlerinin Gaziantep ili olmadığı, somut uyuşmazlıkta uygulanabilecek genel yetki kuralına göre yetkili mahkemenin davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olup özel yetki kuralına göre ise fiilin işlendiği yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi olduğu, davalı tarafça süresinde yetki itirazı ileri sürülmüş olması nedeniyle davaya bakma yetkisinin de Adana Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı çevresinde olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Adana 14. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.06.2024 Tarihli ve 2024/80 Esas, 2024/308 Karar Sayılı Kararı
Davacıların yerleşim yerinin Hassa/Hatay, davalıların yerleşim yerinin Antalya, kazanın oluş yerinin ise Ceyhan/Adana olduğu, yetkili mahkeme Hatay, Antalya ve Ceyhan Mahkemeleri olabilecekken davalı vekilinin usule aykırı yetki itirazı ile Adana Mahkemelerinin yetkili olduğunu bildirdiği, Ceyhan ilçesinde müstakil mahkeme bulunduğu ve yargı çevresinin farklı olması nedeniyle davalı vekilinin usulüne uygun yetki itirazı bulunmamakla Gaziantep Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili hale geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Davalının birden fazla olması hâlinde yetki” başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır.”
4. 6100 sayılı Kanun’un “Haksız fiilden doğan davalarda yetki” başlıklı 16 ncı maddesi şöyledir:
“Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1. Kesin yetki halinin kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
2. Dosya kapsamından haksız fiilin işlendiği kazanın Sarıçam/Adana'da meydana geldiği, dava tarihi itibarıyla davalı ...'ın yerleşim yerinin Kepez/Antalya olduğu, davalı ...'nin merkezinin Antalya ilinde bulunduğu, zarar gören davacıların dava tarihi itibarıyla yerleşim yeri adresinin ise Hassa/Hatay olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısı ile birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, Gaziantep ilinde yetkisiz bir mahkemede davacıların dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalılara geçmiş, davalılar vekillerince de süresinde ve usulüne uygun olarak Adana Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin yetki itirazında bulunulduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın Adana 14. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Adana 14. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
10.03.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.