"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2709 Esas, 2023/1794 Karar
DAVA TARİHİ: 20.03.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Kocaeli 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/28 Esas, 2021/323 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, ..., Ş. ... 776 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu taşınmazın maliki olduğunu, davalı taraf ile yapılan uzlaşma görüşmelerinde teklif edilen bedelin gerçek bedelin çok altında olduğunu, Kocaeli ili ..., ...köyü 899 ada 14-16-17 parsel sayılı taşınmazların dava konusu taşınmaza emsal taşınmazlar olduklarını, bu taşınmazların satış tarihlerinin dava tarihinden önce ve dava tarihine yakın olduğunu, kurumun çok düşük teklifte bulunduğunu, davacı taraf her ne kadar bedel tespiti ile kamulaştırma talebinde bulumakta ise de yasal şartları taşımayan davanın reddini, gerçek kamulaştırma bedelinin tespitine ve müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan raporda tespit edilen bedel ile Kıymet Takdir Komisyonu tarafından tespit edilen bedel arasındaki farkın gerekçeli olarak açıklanmadığını, tespit edilen bedelin taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli bilimsel araştırma yapılmaksızın düzenlendiğini, hattın değer düşüklüğüne yol açtığı tespitinin kabulünün mümkün olmadığını, değer düşüklüğü oranının kabul edilemez olduğunu, raporda belirtilen emsallerin dava konusu taşınmaza kıyasen uygulanma imkanı bulunmadığını, mevki olarak birbirlerine uzak olduğunu ve benzer özelliklerinin bulunmadığını, bilirkişi raporunda tespit olunan taşınmazın metrekare birim fiyatının çok yüksek olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun emsal bilirkişi raporları ve mahkeme kararları ile aykırılık gösterdiğinden taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, bedel yönünden hükmün kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiklerini, hükmün ilk sayfasında maddi hatalar olup dava konusu taşınmazın ada ve parseli ile ilgili olmayan verilerin bulunduğunu, Mahkeme kararında hiçbir gerekçeye dayanmadan lehlerine avukatlık ücretine hükmedilmediğini; ancak bu kararın 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'na aykırı olduğunu belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza çok yakın bulunan taşınmazlara daha yüksek bedel belirlenirken dava konusu taşınmaza daha düşük bedel belirlenmesinin hatalı olduğunu, bu kadar yakın taşınmazlara belirlenen bedellerin arasında fahiş farklar olmasının yanlış olduğunu, bilirkişiler tarafından kıyasi emsal olarak değerlendirilen taşınmazların davaya konu taşınmaza göre eksik ve üstün yönlerinin belirtilmediğini, emsal alınan taşınmaz ile davaya konusu taşınmazın birbirinden uzak mesafede olduklarını, taşınmazın tamamı üzerinde irtifak kamulaştırılması yapıldığını, irtifak kamulaştırması sonrasında değer düşüklüğü hesabı yapılmışsa da taşınmazın değerinin eksik hesaplama sonucunda değer düşüklüğünün de eksik hesaplandığını belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm tesis edilmek üzere Mahkemeye iadesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığını, bu nedenle bilirkişi heyetince arsa niteliğinde kabul edilmek suretiyle emsal karşılaştırması yapılarak rapor hazırlanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, 2942 sayılı Kanun'un kıymet takdir esaslarını belirten 11 inci maddesinin birinci fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplandığı, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespit edildiği, emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçildiği gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilerek davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2024. tarihinde oy birliğiyle karar verildi.