"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/421 Esas, 2023/487 Karar
DAVA TARİHİ: 19.12.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/400 Esas, 2021/233 Karar
Taraflar arasındaki tapu kaydının hatalı oluşması nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazmini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Abdülkerim Gülşen adına kayıtlı Bursa ili, ..., ...köyü geldisi 2 Cilt, 60 Sayfa, 14 Sıra numaralı 16.06.1989 tarihli, Cilt 4 , Sahife 40, Sıra No: 12, 03.08.2000 tarihli 5773 yevmiye numarası ile 12.860 m² miktarlı taşınmazın ½ hissesi ile ilgili 2000 yılında tapuda yapılan alım-satım işlemi ve davacı ... adına kayıtlı Bursa ili, ..., ...köyü geldisi 203 Cilt, 65 sayfa, 37 sıra numarasıyla 25.01.1973 tarihli, Cilt 2, Sahife 60, Sıra No:14, 16.06.1989 tarihli 4597 yevmiye numaralı 12.860 m² miktarlı taşınmazın ½ hissesi tapuda kayıtlı olana taşınmazın orman olduğundan Hazine adına tescil edilmesi nedeniyle, geçerli hukuki nedene dayalı taşınmazın kadastro tespiti hükümleri kapsamında öncelikle tapusunun verilmesini, mümkün olmadığı taktirde ise tapuda kayıtlı taşınmazın rayiç bedelinin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 25.000,00 TL tazminatın tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacılar arasında herhangi bir bağ bulunmadığından öncelikle tefrik kararı verilmesini, dava dilekçesinde taşınmazların parsel numaralarının bildirilmediğini, evveliyatı orman olan yerlerin özel mülkiyete konu edilemeyeceğini, dava konusu köyde kadastro çalışmalarının 1949 yılında yapıldığını, aradan 10 yıldan fazla zaman geçtiğinden davanın zaman aşımına uğradığını, kesinleşmiş orman kadastrosu bulunan yerlerde zilyetlik iddiasında bulunulamayacağını, davacılar tarafından kadastro tutanaklarına itiraz edilmediğini, bu itibarla tazminata hükmedilebilmesi için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında da belirtildiği gibi tüm hukuki yolların tüketilmesi gerektiğini, davacıların yasal haklarını kullanmayarak itiraz etmedikten sonra tazminat talep etmelerinin iyi niyetli olmadığını, davacıların talebinin de açık olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı Maliye Hazinesi vekili cevap dilekçesinde özetle; eldeki davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, ayrıca talebin zamanaşımına uğradığını, orman ile ilgili tüm işlemleri ... yürüteceğinden müvekkili yönünden davanın husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini, orman olan yerlerin özel mülkiyete konu edilemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... yönünden davanın reddine, davalı Hazine yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; haksız açılan davanın reddi gerekirken aksi hükümle müvekkili idarenin tazminattan sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğunu, somut olayda 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi kapsamında kalan bir olgu olmadığını, %20 objektif değer artışı oranının fahiş olduğunu belirterek ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile fen bilirkişi raporunda davaya konu yerin (A) ile gösterilen 1.534,43 m² alanının Maliye Hazinesi adına çamlık vasfı ile kayıtlı ...Mahallesi 176 ada 5 parsel sınırları içerisinde, (B) harfi ile gösterilen 11.325,57 m²lik alanın Maliye Hazinesi adına orman vasfı ile kayıtlı 101 ada 1 parsel sınırları içerisinde kaldığı belirlenmiş olup bilirkişi heyet raporunda ise kesinleşmiş orman kadastrosuna göre (B) ile gösterilen kısmın orman kadastro sınırları içerisinde kaldığı, (A) ile gösterilen kısmın ise orman sayılmayan yerlerden olduğu, dava konusu taşınmazın eylemli olarak orman vasfında olduğunun tespiti ile sulu arazi niteliğindeki dava konusu taşınmazın niteliği ve konumuna göre uygulanan kapitalizasyon faizi oranının uygun olduğu, bilirkişi heyeti raporunda belirtilen münavebe ürünleri ve verilerinin bölgenin münavebe yapısı ve resmi tarım verileri ile uyumlu olduğu, taşınmazın konum özellikleri, eğimi ve aynı bölgeden Daireye intikal eden diğer dosyalardaki taşınmazlar ile özellikleri kıyaslandığında sonuç değerin makul olduğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4721 sayılı Kanun’un 1007 nci maddesi.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.11.2009 tarihli ve 2009/4 - 383 Esas, 2009/517 Karar sayılı kararında tapu işlemlerinin kadastro tespit işlemlerinden başlayarak birbirini takip eden işlemler olduğu, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan bu kayıtlarda yapılan hatalardan 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi anlamında Devletin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiği, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu, bu işlemler nedeniyle zarar görenlerin 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi gereğince zararlarının tazmini için Hazine aleyhine adlî yargıda dava açabilecekleri belirtilmiştir.
4. 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca kabul edilen Devletin sorumluluğu, tapu sicilinin önemi ve kişilerin bu sicile olan ... duygularını sağlamak bakımından aynî hakkının saptanması, herkese açık tutulmasında tekel hakkı sağlayan bir sicil olması esasına dayanmaktadır. Bu sorumluluk, asıl ve nesnel (objektif) bir sorumluluk olduğundan zarara uğrayan zararının ödetilmesini doğrudan Devletten isteyebilir.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı ...Bursa ili, ..., ...köyü, ...Mevkii geldisi 2 Cilt, 60 Sayfa, 14 Sıra numaralı 16.06.1989 tarihli taşınmazın Cilt 4, Sahife 40, Sıra No: 12, 03.08.2000 tarihli 5773 yevmiye numarası ile 12.860 m² miktarlı taşınmazın ½ hissesi ile ilgili 2000 yılında satın alarak malik olduğu, davacı ...'un ise aynı yer geldisi 203 Cilt, 65 sayfa, 37 sıra numarasıyla 25.01.1973 tarihli, Cilt 2, Sahife 60, Sıra No:14, 16.06.1989 tarihli 4597 yevmiye numaralı 12860 m² miktarlı taşınmazın ½ hissesine malik olduğu, orman kadastrosu sırasında orman vasfında olduğundan Hazine adına 24.12.2009 tarihinde tescil edildiği ve eldeki davanın 19.12.2019 tarihinde 10 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı anlaşılmaktadır.
3. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde ve taşınmazın gerçek bedelinin 4721 sayılı Kanun’un 1007 nci maddesi gereğince davalı Hazineden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.