"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/251 Esas, 2023/158 Karar
ASIL VE BİRLEŞTİRİLEN
ASIL VE BİRLEŞTİRİLEN
DAVA TARİHİ: 21.12.2012
KARAR : Karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; konusuz kalan asıl ve birleştirilen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar ... vd. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl ve birleştirilen davacılar vekili dava dilekçelerinde özetle; müvekkillerinin ... ilçesi,... Mahallesi eski 2324 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın yol ve kaldırım yapılmak suretiyle el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle ; uzlaşma dava şartının yerine getirilmediğini, dava konusu taşınmaza ilişkin kamulaştırma kararı alınmış olup bekletici mesele yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 31.03.2014 tarihli ve 2012/1200 Esas, 2014/198 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; Adana 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/159 Esas, 2013/8 Karar sayılı dosyasında, aynı taşınmazın bir kısım paydaşları aleyhine açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ile tescili istemine ilişkin davada Şubat 2012 olan değerlendirme tarihi itibarıyla, aynı emsalle dava konusu taşınmaza 1.250,00 TL/m² değer belirlenmiş ve bu bedel Dairece uygun bulunmuş olup aynı taşınmazın paydaşları yönünden de güçlü delil oluşturacağı gözardı edilerek taşınmazın değerlendirmesinde dava konusu taşınmaza 21.12.2012 değerlendirme tarihi itibarıyla 1.800,00 TL/m² bedel belirlenmiş olması, 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nispi harç ve vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin ve taşınmazın tapu kaydında bulunan haciz şerhlerinin bedele yansıtılması gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 11.01.2019 tarihli ve 2018/113 Esas, 2019/20 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu 2324 parsel sayılı taşınmazın 10.05.2017 tarihli ve 380 sayılı Encümen kararı ile yapılan imar uygulaması ile 7913 ada 41 parsel ile 7901 ada 44, 47, 48 parsel sayılı taşınmazlara şuyulandırıldığı, tapuya tescillerinin yapıldığı ve eski 2324 parsel sayılı taşınmazın tapu sayfasının kapatıldığı anlaşıldığından yeniden keşif yapılarak, davacıların dava konusu taşınmazdaki hisselerinin şuyulandırıldığı parsellere fiilen el atılıp atılmadığı belirlenip el atmanın varlığının tespiti halinde veya parsellere fiilen el atılmamakla birlikte kamu hizmetine tahsis edilen parseller olduğu belirlenirse işin esasına girilerek karar verilmesi aksi halde davanın reddine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 11.05.2023 tarihli ve 2020/251 Esas, 2023/158 Karar sayılı kararı ile konusuz kalan dava ve birleştirilen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazda hem fiili hem de hukuki el atma gerçekleşmiş olup davalı idarenin imar uygulaması yaparak hukuki durumu değiştirmeye çalıştığını, dava konusu taşınmazın dava tarihindeki durumu dikkate alınarak karar verilmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın yüzölçümü azaltılıp birden fazla parsele şuyulandırılması ile tek başına tasarruf imkanının ortadan kaldırıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; dava konusu ... ilçesi,... Mahallesi 2324 parsel sayılı 1852 m² yüzölçümlü taşınmazın tamamına Adnan Kahveci Bulvarı ve kaldırım yapılmak suretiyle fiilen el atıldığı, yargılama sırasında 10.05.2017 tarihli ve 380 sayılı Encümen kararı ile yapılan imar uygulaması ile dava konusu taşınmazın 7898 ada 47 parsel, 7899 ada 40 parsel, 7901 ada 42 parsel, 7913 ada 41 parsel ve 7913 ada 45 parsel sayılı taşınmazlara şuyulandırıldığı anlaşılmıştır.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile dava konusu taşınmazın uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar ... vd. vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Mahkemece Dairemizin 25.06.2020 tarihli ve 2020/1718 Esas, 2020/6304 Karar sayılı bozma kararına uyulmuş ise de bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; dava konusu taşınmazın şuyulandırıldığı 7898 ada 47 parsel, 7899 ada 40 parsel, 7901 ada 42 parsel, 7913 ada 41 parsel ve 7913 ada 45 parsel sayılı taşınmazların imarda kamuya özgülenip özgülenmediği ile imar planındaki durumları ilgili Belediye İmar Müdürlüğünden sorulduktan sonra, yeniden keşif yapılarak dava konusu taşınmaz ile imar uygulaması sonucu dönüştüğü parsellerin imar paftası üzerinde konumları işaretlettirilip kroki üzerinde çakıştırılması ve yeni oluşan parsellere idarece fiilen el atılıp atılmadığı ayrı ayrı tespit edilerek, yeni oluşan parsellere fiilen el atılmamış ve imar planında da kamuya özgülenmemişse davanın konusuz kalacağı gözetilmeden, yeni oluşan parsellerin imar planındaki durumlarına ilişkin belgeler getirtilmeden eksik incelemeyle ve yetersiz fen bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar ... vd. vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
23.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.