"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/9 Esas, 2023/151 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Giresun 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 12.05.2022 Tarihli ve 2022/155 Esas, 2022/138 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda koruma tedbirlerinin davacılara veya vefat eden kişilere uygulanmasının ya da uygulanmamasının söz konusu olmadığı, burada koruma tedbirlerinin uygulanması ya da uygulanmaması nedeniyle eylemi gerçekleştirdiği iddia edilen dava dışı...olup, davacılar veya vefat edenler hakkında alınmış bir koruma tedbiri kararı da bulunmadığı, davacıların hizmet kusuruna dayalı davalarına bakma görevinin ise Asliye Hukuk Mahkemelerine ait olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (5271 sayılı Kanun) 141 ve devamı maddelerinde düzenlenen koruma tedbiri nedeniyle tazminat istemi kapsamında olmayan davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince 05.12.2022 tarihli ve 2022/684 Esas, 2022/1069 Karar sayılı kararıyla 5271 sayılı Kanun'un 141 ve devamı maddelerinde düzenlenen tazminat istenebilecek hallerin tahdidi şekilde sıralandığı, davacının davasına konu talebinin Kanun maddesindeki tahdidi hallerden herhangi birisine ilişkin olmadığı, Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından adli yargının görevli olduğuna karar verilmiş olması karşısında, davanın gereğinin takdirinin tazminat yargılamasına genel yetkili Asliye Hukuk Mahkemelerinin görev alanında kaldığı ve bu mahkemeler önünde tazminat isteminde bulunulabileceği İlk Derece Mahkemesince gözetilmiş olmasına rağmen, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, yargılamaya devamla davanın esastan reddi ile davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı görüldüğünden 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının a bendinin 6 ncı alt bendi ile 5271 sayılı Kanun 280 inci maddesinin 1 inci fıkrasının e bendi uyarınca hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Giresun 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 20.12.2022 Tarihli ve 2022/366 Esas, 2022/334 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda koruma tedbirlerinin davacılara veya vefat eden kişilere uygulanmasının ya da uygulanmamasının söz konusu olmadığı, burada koruma tedbirlerinin uygulanması ya da uygulanmaması nedeniyle eylemi gerçekleştirdiği iddia edilen dava dışı...olup, davacılar veya vefat edenler hakkında alınmış bir koruma tedbiri kararı da bulunmadığı, davacıların hizmet kusuruna dayalı davalarına bakma görevinin ise Asliye Hukuk Mahkemelerine ait olduğu, davacılardan bir kısmının ... ilçesinde ikamet ediyor olması ve hizmet kusuruna dayalı eylemin de ... adli yargı sınırları içinde işlenmiş olması nedeniyle hizmet kusuruna dayalı açılan maddi ve manevi tazminat davasında görevli ve yetkili mahkemenin ... Asliye Hukuk Mahkemesi olması nedeniyle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.
C. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.04.2023 Tarihli ve 2023/9 Esas, 2023/151 Karar Sayılı Kararı
Davada kolluk görevlilerinin iddia olunan kusurunun esasen kolluk görevlilerinin idari kolluk sıfatıyla suç işlenmesini önleme ve kamu düzenini koruma amacıyla gerçekleştirdikleri eylemlerinden dolayı idarenin hizmet kusuru niteliğinde olmayıp ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2016/358 Soruşturma sayılı dosyasında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (5271 sayılı Kanun) 160 ve devamı maddelerinde düzenlenen soruşturma işlemleri kapsamında adli kolluk sıfatıyla Cumhuriyet Savcısının talimatları doğrultusunda ve bu talimatlara uygun olarak gerçekleştirdiği eylemler olup eldeki davanın da hukuken nitelendirilmesinde Cumhuriyet Savcısının yargısal faaliyeti nedeniyle tazminat istemine ilişkin olduğu anlaşılmakla belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca görevli mahkemenin davacıların oturduğu yer ağır ceza mahkemesi olması nedeniyle mahkemenin karşı görevsizliğine karar verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, manevi tazminat istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir
2. 5271 sayılı Kanun'un "Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat - Tazminat istemi" başlıklı 141 inci maddesi.
3. 5271 sayılı Kanun'un "Tazminat isteminin koşulları" başlıklı 142 nci maddesi.
C. Değerlendirme
5271 sayılı Kanun’un 141 inci maddesinin 28.06.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun ile eklenen ek 3 üncü fıkrasında "Birinci fıkrada yazan hâller dışında, suç soruşturması veya kovuşturması sırasında kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk hâlleri de dâhil olmak üzere hâkimler ve Cumhuriyet savcılarının verdikleri kararlar veya yaptıkları işlemler nedeniyle tazminat davaları ancak Devlet aleyhine açılabilir." hükmü yer almakta olup, aynı Kanunun tazminat isteminin koşulları başlıklı 142 nci maddesinin 2 nci fıkrasında ise "İstem, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde karara bağlanır." düzenlemesine dikkate alınarak uyuşmazlığın Giresun 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Giresun 2. Ağır Ceza Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.05.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.