"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/704 Esas, 2023/1993 Karar
DAVA TARİHİ : 27.04.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Suruç 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/727 Esas, 2022/1857 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Şanlıurfa ili, Suruç ilçesi, Dinlence köyü 15 parsel sayılı 6125,00 m²lik taşınmazın müvekkillerine ait olduğunu, taşınmaza davalı idarece el atılması sonucu fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; idarenin taşınmaza yönelik herhangi bir el atmasının söz konusu olmadığından davasının reddi gerektiğini, dava konusu sayılı taşınmaza ilişkin idare aleyhine kamulaştırmasız el atma davası yersiz açılmış olduğunu, bu davanın reddi gerektiğini, dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atma söz konusu olmadığını, çünkü gerek fiili gerekse de hukuki olarak herhangi bir el atma olmadığını dolayısıyla haksız olarak açılan davanın reddine, yargılama giderleriyle avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz somut emsal olarak değerlendirilen taşınmazın %20 si değerinde olması gerekirken bilirkişilerin bu oranı %35 aldığını, emsal taşınmazın küçük bir alana sahip olması nedeni ile satış kabiliyetinin yüksek olduğunu, somut emsal alınan taşınmaz ile dava konusu taşınmazların imar durumları hakkında karşılaştırmalı doyurucu bir değerlendirme yapılmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun'un (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve yol olarak fiili olarak el atılan B ile gösterilen alan için (49,65 m²) 53.517,74 TL ve imar planda yol olarak hukuki olarak el atılan A ile gösterilen alan için (1855,60 m²) 2.000.151,24 TL bedelin tespit edilmesinde ve talebe bağlı kalınarak davalı idareden tahsiline karar verilmesi doğru olduğu gibi, el atılan taşınmaz yol durumuna dönüştürüldüğünden 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 999 uncu maddesi uyarınca tapudan yol olarak terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Bölge Adliye Mahkemesinin (2022/1406 Esas, 2022/2237 Karar) ve Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin denetiminden geçen (2022/13850 Esas, 2023/40797 Karar) dava konusu taşınmaza komşu ve benzer konumda olan Dinlence Mahallesi 13 parsel sayılı taşınmaza Suruç Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/10 Esas, 2022/985 Karar sayılı dava dosyasında Eylül-2017 değerlendirme tarihi itibarıyla taşınmazın m²sine 785,24 TL değer biçildiği yine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinin 6. Hukuk Dairesinin (2018/1645 Esas, 2019/1238 Karar) ve Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin denetiminden geçen (2019/12919 Esas, 2020/8027 Karar) dava konusu taşınmaza komşu ve benzer konumda olan Dinlence Mahallesi 33 parsel sayılı taşınmaza Suruç Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/402 Esas, 2018/587 Karar sayılı dava dosyasında Eylül-2017 değerlendirme tarihi itibarıyla taşınmazın m²sine 741,62 TL değer biçildiği gözetildiğinde iş bu dava dosyasında değerlendirme tarihi olan Nisan-2021 tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaz için tespit edilen m² birim fiyatı sonuç bedel olarak uygun görüldüğünden davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdükleri sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedelinin tahsiline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmişti
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.