"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1181 Esas, 2024/23 Karar
DAHİLİ DAVALI : ... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ: 11.03.2016
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 23. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/594 Esas, 2023/362 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan muhdesat bedelinin tespiti ve muhdesatın davacı idareye aidiyeti davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare yönünden başvurunun esastan reddine, davalı ve dahili davalı Hazine yönünden başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi,... Mahallesi 1403 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhdesat bedellerinin tespiti ile idareleri adına aidiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 1989 yılından bu yana davalının zilyetliğinde bulunduğunu, davalı müvekkilinin taşınmaz üzerinde bulunan 120 m² depo, 50 m² ofis binası gibi yapıları da kendisinin yaptığını, bu yapıları yaparken gerek malzeme gerek işçilik ve diğer masrafların tamamını dava konusu taşınmaz içinde bulunan su kuyusu, 8 tane ağaç, 1500,00 m²lik alana döşenen taşlar, 70,00 m² su tahliye hattı, 200 m² enerji nakil hattının da davalı müvekkili tarafından dava konusu taşınmaz için yapılan işlerden olduğunu belirtilerek karşılığının tespitini talep etmiştir.
2. Dahili davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın idare yönünden husumetten reddi gerektiğini, kamulaştırması istenilen muhtesatın kamulaştırılan kısımda kalıp kalmadığının araştırılmadığını ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile tespit edilen muhdesatın davacı idareye aidiyetine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedelin yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunun kanun ve içtihatlara uygun hazırlanmadığını ileri sürmüştür
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini, mümkün olmadığı takdirde bedelin 233.711,65 TL olarak belirlenmesi gerektiğini, hüküm kurmaya elverişli rapor alınmadığını, davanın konusuz kaldığını, taşınmazın yol sahasında, kavşakta, bağlantı yol üzerinde kalmadığını, taşınmazın kamulaştırılmasından vazgeçildiğini, Mahkemece bu konunun araştırılmadığını, maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
3. Dahili davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; Hazine yönünden husumet nedeniyle davanın reddine dair hüküm kurulmamasının ve Hazine yasal hasım olduğundan aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, Hazine lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca yaş, cins ve verim durumuna göre ağaçlara, maktuen gölet ve artezyen kuyuya değer biçilmesinin aynı Kanun'u değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, bedelin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, davacı idare tarafından kamulaştırma işleminden vazgeçilmediği, Mahkemece iade kararı gereğince işlem yapıldığı anlaşıldığından, davacı idare vekilinin tüm, davalı ve dahili davalı vekillerinin sair istinaf itirazları yerinde görülmemiştir; ancak dahili davalı ... yasal hasım olduğundan aleyhine vekâlet ücreti takdir edilmemesi gerektiğinin düşünülmemesi ve davanın niteliği gereği davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi ve davalı taraf lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmediğinden İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
3. Dahili davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca Hazine lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı arasındaki muhdesatın davacı idareye aidiyeti ile muhtesat bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaz üzerindeki yapılara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek; ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumlarına göre; gölet ve artezyen kuyusuna da maktuen değer biçilerek davalıya ödenmesine ve muhtesatın davacı idareye aidiyetine karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacı idare ve davalı vekilinin tüm, dahili davalı Hazine vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Davanın muhtesat bedelinin tespiti ve davacı idareye aidiyeti davası olduğu ve muhtesatın aidiyeti konusunda ihtilaf bulunmadığı gözetildiğinde Hazine yönünden davanın husumet yokluğundan reddi ile lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare ve davalı vekilinin tüm, dahili davalı Hazine vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Dahili davalı Hazine vekilinin temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararına ayrı bir bent olarak; "Dahili davalı Hazine hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine,'' cümlesinin yazılmasına; hüküm fıkrasına ayrı bir bent olarak "Kendisini vekil ile temsil ettiren davalı Hazine lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 17.900,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınıp davalı Hazineye verilmesine," cümlesinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.