"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1980 Esas, 2023/2057 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesinin 21.09.2023 Tarihli ve 2023/1128 Esas, 2023/1144 Karar Sayılı Kararı
Yargılamanın yenilenmesine dair verilen kararın yeni bir esas ve karar numarası ile sonuçlandırılmış yeni bir dava niteliğinde olduğu, 5235 sayılı Kanun'un Ek Madde 1 ile kanun koyucunun amacının ilk derece mahkemesinin esas ya da usul yönünden vermiş olduğu kararlar bakımından karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemesinin yetkisinin yeni kurulan bölge adliye mahkemesi ile değişmesinin önlenmesi olduğu, 28.06.2019 tarihli ve 30815 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 26.06.2019 gün ve 230 sayılı kararı uyarınca Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 02.09.2019 tarihinde faaliyete geçtiği dikkate alındığında, yerel mahkemece verilen 08.05.2023 tarihli kararın istinaf incelemesinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemelerince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 22.11.2023 Tarihli ve 2023/1980 Esas, 2023/2057 Karar Sayılı Kararı
En son verilen nihai kararla ilgili söz konusu istinaf başvurusu yönünden daha önceden Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince de 23.05.2022 tarih 2022/86 Esas, 2022/716 Karar sayılı ilamla istinaf talebinin kabulüne ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine geri gönderilmesine kararı verildiği ve bu karardan sonra ilk derece mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucu verdiği kararın istinafı nedeniyle incelemeye yetkili dairenin dosyada ilk istinaf incelemesini yapmış olan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, yargılamanın yenilenmesine ilişkin davada verilen kararın istinaf edilmesi sonucu, istinaf incelemesini yapacak yetkili bölge adliye mahkemesinin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
1. Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesince 08.02.2017 tarihli ve 2016/1358 Esas, 2017/103 Karar sayılı kararıyla davacı tarafından davalı aleyhine açılan yargılamanın yenilenmesi istemine ilişkin iş bu davanın, işlemden kaldırıldığı 31.10.2016 tarihinden itibaren üç aylık yasal süre içinde yenilenmediği gerekçesiyle davanın 31.01.2017 tarihi itibariyle açılmamış sayılmasına karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 23.05.2022 tarihli ve 2022/86 Esas, 2022/716 Karar sayılı kararıyla; "Dosya kapsamından davacı tarafça masraf yatırılmadığından davalıya tebligat yapılamadığı, 31.10.2016 tarihli duruşmaya taraflar gelmediğinden dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilerek, 08.02.2017 tarihinde de açılmamış sayılmasına karar verildiğinin anlaşıldığı, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verebilmek için tarafların öncelikle usulüne uygun duruşmaya davet edilmesi gerektiği, davacı tarafın usulüne uygun bir şekilde duruşmaya davet edilmediği, mahkemece masraf yatırılmadığından davetiye çıkarılamadığı gerekçesi belirtilmişse de davacı tarafa gider avansını yatırması için kesin süre verilmesi, avansın yatırılması halinde taraflara usulüne uygun davetiye çıkarılması, gider avansının süresinde yatırılmaması halinde ise davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
2. Kaldırma kararı sonrası Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesince yargılamaya devam edilerek 08.05.2023 tarihli ve 2022/970 Esas, 2023/338 Karar sayılı kararıyla davacı tarafından ileri sürülen iade sebeplerinin 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinde sayılan sebeplerden olmadığı gerekçesiyle ile davanın esasına girilmeden yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi ve Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince karşılıklı yetkisizlik kararı verilmiş, doysa yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir.
3. Dosya kapsamından, istinaf incelemesine konu kararın Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 08.05.2023 tarihli ve 2022/970 Esas, 2023/338 Karar sayılı yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin kararı olduğu, bu dosyada mahkemece daha önce verilen esasa ilişkin kararların istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyaların, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılacağından, uyuşmazlığın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
01.04.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.