"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/4448 Esas, 2023/1401 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/426 Esas, 2021/928 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ...,...köyü 40 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmaza kamu hizmetine mahsus olmak üzere şerh konulmuş olduğunu, kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açıldığını, tespit edilen bedellerin taşınmaz maliklerine ödendiğini ya da ödenmek üzere bankaya bloke edildiğini, kamulaştırma yapılması nedeniyle şerhin kaldırılması talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve taşınmazda davalı idare lehine konulan şerhin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza kamu hizmetine mahsus olmak üzere şerh konulduğunu, kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açıldığını, şerhin tapu müdürlüğünce resen silinmesi gerektiğini, husumetin tapu idaresine yöneltilmesi gerektiğini, usul konusunda öngörülen bazı konularda hakimlere resen araştırma hakkı tanındığı halde mahkemece usule aykırı olarak kanunların tanımış olduğu bu hakkın kullanılmasından imtina edildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı davacının maliki olduğu dava konusu taşınmazın tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 09.08.2019 tarihli ve 776 yevmiye numaralı işlem ile 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca şerh konulduğu, davalı idare tarafından Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/406 Esasına kayden açılan kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davası sonucunda 2018/406 Esas, 2019/519 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulü ile bedele ve irtifak hakkının idare adına tapuya tesis ve tesciline dair kesin olarak karar verildiği; ancak yargılama sonucu verilen tescil kararının halen tapuda infaz edilmediği, tapu kaydında; 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca taşınmazın devrini engelleyecek şekilde, davalı idarenin yazısı üzerine konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer aldığı, belirtilen nedenlerle davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunduğundan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.