"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/390 Esas, 2023/412 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kahramanmaraş ili, On ............ ilçesi, ........... Mahallesi 188 parsel sayılı taşınmazın 303.770.00 m²lik kısmının kamulaştırılmış olduğundan davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idareleri adına tapuya kayıt ve tescilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalılarca verilmiş cevap dilekçesine dosya içerisinde rastlanmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 20.04.1999 tarihli ve 1998/742 Esas, 1999/169 Karar sayılı kararı ile 188 parsel sayılı taşınmazın ifrazı ile oluşan 889 parsel sayılı taşınmazdaki davalılar murisi ...’ın 28/392 payının 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesi uyarınca davacı idare adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ile dava dilekçesi ve gerekçeli kararın davalılardan ...’a bizzat tebliğ edilmiş olup, ... yönünden temyiz isteminin reddine dair ek karar doğru olduğundan, temyiz isteminin reddi ile ek kararın onanmasına karar verilmiştir. Diğer davalılara ise dava dilekçesinin ve gerekçeli kararın, aynı adrese tebliğe çıkartılarak nerede oldukları belirtilmeksizin, kardeşi, amcası, dayısı denilmek suretiyle aynı kişi ... imzasına tebliğ edildiği anlaşıldığından, tebligatların yapıldığı tarihte yürürlükte bulanan 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 16 ncı maddesi, "Kendisine tebliğ yapılacak şahıs adresinde bulunmazsa tebliğ kendisi ile aynı konutta oturan aile efradından veya hizmetçilerden birine yapılır." şeklinde düzenlenmiş olup, bu maddeye göre tebligatın üzerinde kendisine tebliğ yapılacak kişinin evde bulunmama sebebinin belirtilmesi gerekli olup, yapılan tebligatlarda muhatapların adreste bulunmama sebebi yazılmadığı anlaşıldığından, tebligatlar geçersiz olmakla, ek kararların kaldırılmasına karar verilerek işin esasının incelenmesinde; yukarıda açıklanan gerekçelerle, ölü malik ...’ın yeni tarihli veraset ilamı ilgilisinden temin edilerek, mirasçılarının adresleri tespit edilip 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre dava dilekçesi ve ekleri davalılara tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra, somut olayda 2942 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi uyarınca tescil davası açılabilmesi için gerekli koşulların da yerine getirilip getirilmediği de denetlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilerek, dava konusu taşınmazın davacı adına olan tapusunun davalılara hisseleri oranında tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; harçtan muaf oldukları hâlde, aleyhlerine harca hükmedildiğini, bozma kararının ilk bendinin dava dilekçesi ve gerekçeli kararın tebliğine ilişkin olup, taraf teşkili sağlandıktan sonra kamulaştırma işlemine ilişkin araştırma yapılması gerektiğinin belirtildiğini, Mahkemenin gerekçesinde "Kamulaştırma dosyasında davalılara yapılan tebligatların ... dışındakilerin usulüne uygun yapılmadığı, dolayısıyla 2942 sayılı Yasanın 17. Maddesindeki şartların davamızda oluşmadığı Mahkememizce sübut bulduğundan" denilmiş olduğunu, ... dışındakilere yapılan tebligatların neden usulüne uygun olmadığının açıklanmadığını, dosyanın safahatına da bakıldığında, bozma kararı sonrası sadece taraf teşkili sağlanmasına yönelik işlemlerin yapıldığını, kamulaştırma işlemlerine ilişkin herhangi bir araştırma yapılmadığını, dosya incelendiğinde kamulaştırma evraklarının tebliğ edilmiş olduğunu, Mahkemece tebligatların usulüne uygun yapılmadığı kabul edilse bile Mahkeme kararında ...'a usulüne uygun tebligat yapıldığı sonucu çıktığından ... açısından da davanın reddine ilişkin karar verilmiş olmasının kendi içerisinde çelişki barındırdığını, tebligatlar usulüne uygun olarak yapılmamış olsa bile muttali olup olunmadığının araştırılmadığını, 14.08.1996 tarihli ve 187 fiş nolu makbuz ile Ziraat Bankasına kamulaştırma bedeli bloke edilmiş olup, kamulaştırma bedelinin davalılar tarafından bankadan alınıp alınmadığı araştırılmadan karar verilmiş olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un “Tapulu taşınmaz mallarda tescil” kenar başlıklı (mülga 24.04.2001- 4650/21 md.) 17 nci maddesi
3. 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Ana Kanun’a İşlenemeyen, 24.4.2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi ile eklenen Geçici Madde 1 inci maddesi şöyledir:
“Bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte, kamulaştırma kararı alınmış ancak henüz tebligata çıkarılmamış kamulaştırmalarda bu Kanun hükümleri, diğerlerinde önceki hükümler uygulanır.”
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre yapılan incelemede; Mahkemece bozma ilamına uyulduğuna göre; Mahkemenin ilk kararı ile 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi gereğince tescil hükmü kurulmuş ve işbu karar davalı-mirasçı ...’a bizzat tebliğ edilmiş olup, bozma ilamında ... yönünden temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararın da bu gerekçe ile onanmış olmasına rağmen, ... yönünde de davanın reddine karar verilmesi hatalıdır.
3. Kamulaştırılan taşınmazın, 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesine göre kamulaştırmayı yapan idare adına tesciline karar verilebilmesi için kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi ile birlikte, takdir edilen kamulaştırma bedelinin ve varsa artırılan bedelin (dosya kapsamından davalılar ya da murislerince açılmış bir tezyidi bedel davasının bulunmadığı anlaşılmaktadır) tamamının bankaya yatırılmış olması ve malikin bankaya müracaatında hiç bir kısıtlamaya tabi olmadan bedeli çekebilmesi gerekir.
a) Kamulaştırma evrakı davalılardan mirasçı ...’a 17.09.1998 tarihinde bizzat ve geçerli olarak tebliğ edilmiş olup, davacı idare tarafından kamulaştırma evrakında yazan bedelden daha fazla miktarda olan bir bedelin Ziraat Bankasına yatırılmış olduğuna dair makbuz sunulmuş olup bu kamulaştırma bedelinin ad ve soyadları belirtir ek evrakla birlikte ilgilisinin müracaatında hiçbir kısıtlamaya tabi olmadan çekilebilecek şekilde yatırılıp yatırılamadığı ve bloke edildiği beyan edilen kamulaştırma bedelinin, davalı-mirasçılar, murisleri ya da ilgilisi tarafından ilgili bankadan çekilip çekilmediğinin davacı idare ve ilgili bankadan araştırılmadan karar verilmesi hatalıdır.
b) Diğer davalı-mirasçılar yönünden ise kamulaştırma evrakının tümünün aynı adrese (Yeni Sanayi Sitesi Tornacılar Bl. No: 43 Kahramanmaraş) gönderildiği gibi, ...’a gönderilen tebligatın, nerede olduğu belirtilmeksizin, aynı çatı altında birlikte oturan yeğeni ... imzasına, diğer tüm tebligatların ise ilgilisinin nerede olduğu belirtilmeksizin aynı çatı altında birlikte oturan, çalışan, dayısı, yeğeni, kardeşi ibareleri kullanılarak ... imzasına tebliğ edilmiş olmaları nedeniyle tebligatlar geçersiz olup işbu davalılar yönünden de bir önceki bentte açıklandığı gibi bedelin bloke edilmiş olup olmadığı ve ödenip ödenmediği hususları araştırılmadan, ... haricindeki tüm davalı-mirasçılar yönünden, eksik inceleme ile yanılgılı değerlendirme yapılarak davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4. Dava konusu davalılar murisinin paydaş olarak malik olduğu 188 parsel sayılı taşınmazın ifrazı ile oluşan 889 parsel sayılı taşınmazın, tapu kaydı denetime olanak verecek şekilde dosyasına getirtilerek, sonucuna göre tescil hususunda karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi yerinde değildir.
5. Davacı idare harçtan muaf olduğu hâlde aleyhine harca hükmedilmiş olması hatalı olup hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
02.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.