"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/453 Esas, 2024/64 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesinin 20.09.2023 Tarihli ve 2023/174 Esas, 2023/326 Karar Sayılı Kararı
Somut uyuşmazlıkta, dava iş kazası nedenine dayalı maddi ve manevi tazminat davası olup 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun (7036 sayılı Kanun) 6 ncı maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi yetkili olduğu davalı işverenin merkezinin Küre/Kastamonu, davacıların yerleşim yerinin Merkez/Bartın, müteveffa işçinin yerleşim yerinin Merkez/Bartın olduğu, davacının iş kazası geçirdiği yerin Kırgızistan olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Bartın 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 25.01.2024 Tarihli ve 2023/453 Esas, 2024/64 Karar Sayılı Kararı
Somut olaya ilişkin kesin yetki kuralı mevcut olmayıp, davalı vekilinin cevap ve süre uzatım dilekçelerinde yetki itirazına dayanmadığı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davada 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkemenin kendiliğinden yetkili hale geleceği ve mahkemece sonrasında yetkisizlik kararı verilemeyeceği, davanın İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesinde açıldığı, davalının ise yetki itirazında bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkin açılan davada yetkili mahkemenin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanunu’nun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi, 14 üncü maddesi ve 19 uncu maddesinin dördüncü fıkrası
3. 7036 sayılı Kanun'un 6 ıncı ve 9 uncu maddeleri
C. Değerlendirme
1. 5510 sayılı Kanun'un 101 inci maddesinde bu Kanun'da aksine hüküm bulunmayan hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceği düzenlenmiş, görev konusu açıklanmış olmasına karşın, yetkili mahkemenin neresi olacağına dair açık bir düzenleme bulunmamaktadır.
2. Davanın açıldığı ve ilk derece mahkemesi tarafından karar verilen tarihte yürürlükte bulunan 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinde İş Mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesi olduğu belirtilmiştir. Benzer düzenleme, mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun (5521 sayılı Kanun) 5 inci maddesinde ve 5521 sayılı Kanun’da sarahat bulmayan hallerde 6100 sayılı Kanun'a gönderme yapan 15 inci maddesinde de mevcuttur. Ancak kamu düzenine ilişkin yetki kuralını düzenleyen 7036 sayılı Kanun'un 6 ıncı maddesinin, işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya 4857 sayılı İş Kanunu'na dayanan alacak ve hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarına uygulanacağı kabul edilmelidir.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. Dosya kapsamından birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davanın İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesinde açıldığı, davalının yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.05.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.