"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2536 Esas, 2024/53 Karar
DAVA TARİHİ : 30.01.2020
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/208 Esas, 2022/344 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Gaziantep ili, Oğuzeli ilçesi, Tutluca köyü 852 parsel (ifraz sonrası 1103 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın kamulaştırılmak istenen kısmının gerçek değerinin, kamulaştırmadan arta kalan kısmın gerçek azalışı bedelinin tespiti ile müvekkili adına bloke edilmesine, bedelin bloke edilmemesi halinde davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm tesis edildiğini, sunulan bilirkişi raporlarının yetersiz, bilimsellikten ve objektiflikten uzak olduğunu, net gelir hesabında antep fıstığı veriminin periyodisite göz önüne alınarak hesaplanması gerektiğini, kamulaştırmadan arta kalan taşınmaz için yapılacak hesaplamada 28,43 TL/m² birim fiyatının kullanılması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda itirazlarına yer verilmediğini, kapama bağ kabul edilen kısımdaki antepfıstığı fidanlarının bedeline hükmedilmediğini, mahkemece antepfıstığı verim cetveli ve kg birim fiyatına ilişkin veriler, yine kuru üzüm kg fiyatı ilgili veriler ilgili yerlerden celp edilmeden ek rapor alındığını, değerlendirmenin eksik ve hatalı yapıldığını, taşınmazın 13.788,13 m²lik kısmı kamulaştırılmış olup, kapama bağ olarak değerlendirilen kısmın 8.788,13 m² olduğunu, bilirkişi heyetince bu kısmın metrekare fiyatı 13,88 TL, toplam bedeli ise 122.014,40 TL olarak hesaplandığı, 8.788,13 m²lik kısmın kapama bağ olarak değerlendirilmesi yerine, kuru tarım arazisi olarak değerlendirilip, 15-20 yaşlarındaki bağ omcalarına ve 5-10 yaşındaki antepfıstığı fidanlarına mütemmim cüz olarak bedel hesaplandığında dahi, raporda belirlenen bedelin çok üzerinde bir bedel ortaya çıktığını, mülkiyet hakkı malikinin bu işlem nedeniyle uğradığı maddi kaybın tamamen tazmininin zorunlu olduğunu, taşınmazda mevcut maddi değer ifade eden her türlü ağaç ve bitkinin karşılığının ödenmesi zorunlu olduğunu, kamulaştırmadan arta kalan kısım için öngörülen değer kaybının düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda, ... tarafından aynı baraj nedeniyle açılan başka davalardan farklı olarak kapitalizasyon faiz oranının hatalı değerlendirildiğini, bilirkişi heyetince objektif değer artış oranının istinaf kararı doğrultusunda % 20 olarak alındığını, davacı ... Müdürlüğünün teklif ettiği bedel hesap tablosunda dahi taşınmaz için objektif değer artış oranının % 25 olarak uygulandığını, bilirkişi heyetince uygulanan oranın davacının kabul ettiğinden daha düşük olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kısmen zeytinlik, kısmen de fıstıklık niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde isabetsizlik görülmediği, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin doğru olduğu, ancak faiz hükmü kurulması gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kısmen fıstık kısmen zeytin bahçesi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Dosya arasında bulunan (Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı öncesi ilk karara esas alınan) 20.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda kamulaştırmadan arta kalan kısmın küçülerek üçgen şekli alması ve yola cephesini kaybetmesinden dolayı bu kısımda %20 oranında değer kaybı oranı öngörüldüğü gözetildiğinde arta kalanın geometrik durumu, yüzölçümü, bilirkişi raporunda belirtilen özelliklerine göre hakkaniyete uygun bir değer kaybı oranı belirlenmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararından sonra hükme esas alınan raporda yeterli gerekçelendirme yapılmadan, değer oranları arasındaki fahiş fark irdelenmeden Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararında gerekçesiz belirlenen %2 oranı üzerinden düşük değer azalışına hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,Davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,17.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.