"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/149 Esas, 2022/145 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Elazığ 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.05.2021 Tarihli ve 2018/260 Esas, 2018/763 Karar Sayılı Kararı
Küçüğün yerleşim yeri adresinin Strasbourg/Fransa Cumhuriyeti olduğu ve Türkiye'de son yerleşim yeri bulunmadığının anlaşıldığı, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (MÖHUK) 41 inci maddesi gereğince Ankara Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Ankara 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 02.07.2021 Tarihli ve 2021/1350 Esas, 2021/1676 Karar Sayılı Kararı
Küçük ...'in reşit olmadığı, babası Yılmaz Gedik ile annesi Tekgöl Gedik'in 24.07.2012 kesinleşme tarihli Karşıyaka 1. Aile Mahkemesi'nin 2012/440 Esas, 2012/498 Karar sayılı boşanma kararı ile Strasbourg Asliye Hukuk Mahkemesi'nin II. Medeni Hukuk Odası'nın 18.11.2011 kesinleşme tarihli boşanma kararının tanıma/tenfiz kararına göre tarafların boşanmalarının nüfus kayıtlarına işlendiği, ancak küçüğün velayeti hakkında kararda herhangi bir hüküm bulunmadığından küçüğün velayetinin askıda bulunduğunun anlaşıldığı, küçüğün anne ve babası arasındaki evlilik birliğinin boşanma ile sona erdiği, küçüğün evlilik birliği içinde doğduğu, küçüğün anne ve babasının boşanma kararında küçüğün velayetine ilişkin bir hüküm bulunmadığından küçüğün velayet hakkının düzenlenmesi gerektiği, küçüğün velayetinin anne babadan birisine verilmesi zorunlu olduğundan davaya bakma görevinin aile mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
C. Ankara 15. Aile Mahkemesinin 23.11.2021 Tarihli ve 2021/664 Esas, 2021/701 Karar Sayılı Kararı
Küçüğün velayetinin askıda bulunduğu ve ana babadan birinin ölümü halinde çocuğun yerleşim yerinin sağ kalan eşin yerleşim yeri olduğu, çocuğun babası Yılmaz Gedik'in vefat ettiği ve anne ...'ın yerleşim yerinin ise Uçak Mahallesi 43029 Sokak No:1/1 Seyhan/Adana olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
D. Adana 7. Aile Mahkemesinin 02.03.2022 Tarihli ve 2022/149 Esas, 2022/145 Karar Sayılı Kararı
Yetkili mahkemenin ilk ihbar edilen dava tarihine göre belirlenmesi gerektiği, ilk ihbar edilen dava tarihinde çocuğun babası Yılmaz Gedik'in vefat ettiği ve annesi ...'a ait 22.02.2021 tarihli nüfus kayıt örneğinde yerleşim yerinin Fransa olduğu, yetkisizlik veya görevsizlik kararı verilmesi sırasında küçüğün annesinin yerleşim yerini Adana'ya taşımış olmasının dava tarihinden sonra olması nedeniyle Adana Mahkemelerini yetkili hale getirmeyeceği, yetkili mahkemenin davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, Türkiye'de yerleşim yeri bulunmayanlar hakkında genel yetkili mahkemenin davalının Türkiye'deki mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesi olduğu, ancak dosyada dava tarihinde küçüğün annesinin sakin olduğu yerin Adana olduğuna dair bir bilginin de bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, velayetin düzenlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları şöyledir:
“Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
3. 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 2 nci maddesi.
4. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından çocuğun velayet altına alınmasına ilişkin açılan eldeki davada kesin ve özel yetki kuralının bulunmadığı ve yetki itirazının da bulunulmadığı anlaşıldığından, Ankara 15. Aile Mahkemesi yetkilidir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Ankara 15. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
01.04.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.