"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2911 Esas, 2024/320 Karar
KARAR : Düzeltilerek esas hakkında yeniden verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hani Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/129 Esas, 2022/33 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili, Hani ilçesi, Anıl Mahallesi 167 ada 3 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından öncelikle davanın reddine, mahkeme aksi kanaatte ise vekâlet ücreti takdir edilmesi durumunda seri dava vekâlet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilerek, aynı vekil tarafından açılan davaların davacılarının ve dava konusu parsellerin/bağımsız bölümlerin farklı olması, davaların yalnızca tip olarak benzerlik arz etmesi, mecburi dava arkadaşlığı bulunmadığı gerekçesiyle seri dava şartları oluşmadığından tam maktu vekâlet ücretine hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; aynı dosya türüne ilişkin olarak istinafa konu dosya dışında toplam 43 adet dava dosyası hakkında karar verildiğini, aynı vekil tarafından açılan davaların duruşmalarının da aynı gün yapıldığını, dava konusu taşınmazların tapu kaydına aynı yevmiye numarasıyla şerh konulmuş olduğunu, mahkemece bu husus gözden kaçırılarak tam vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yargılama sırasında davalı idarenin 07.10.2021 tarihli yazılı talebiyle şerhinin kaldırıldığı, davanın ön inceleme tutanağı düzenlendikten sonra konusuz kaldığı görülmekle konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve davalı idarenin seri dava olarak niteleyerek esas numaralarını da bildirdiği 2021/100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142 olmak üzere 43 adet dosyanın halihazırda istinaf incelemesine geldiği, yapılan incelemede iş bu davaların aynı vekil tarafından açıldığı, tapuda şerh terkininin talep edildiği ve tümünün Hani Asliye Hukuk Mahkemesinin aynı tarihli duruşmaları ile yürütülerek 14.01.2022 tarihli celsesinde karara bağlandığı anlaşılmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi uyarınca uyuşmazlığın seri dava niteliğinde olduğu kabul edilerek davacı taraf lehine tam ücretinin % 50'si oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde tam vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru görülmediğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiş, ayrıca yerel mahkemenin uyuşmazlığı seri dava kabul etmesi durumunda İlk Derece Mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirlenen vekâlet ücretinin yarısı esas alınmak suretiyle 2.550,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihindeki tarife uyarınca 8.950,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, aleyhe bozma yasağına aykırı karar verildiğini, bu yönüyle kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi.
4. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 2 nci maddesinin üçüncü fıkrası şöyledir:
“Hangi sebeple olursa olsun, temyiz veya istinaf başvurusu üzerine verilen bozma veya kaldırma kararı sonrasında hükmolunan yargı kararlarında, hükmün verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife esas alınır.”
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İşbu dava dosyasının seri nitelikte açılan davalardan biri olduğu kabul edilerek seri dava dosyalarının sayısı gözetilip Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 2 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirtilen maktu vekâlet ücretin yarısına hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile UYAP sisteminde bulunan Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) kayıtları üzerinden Dairemizce edinilen bilgiye göre, 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince dava konusu taşınmazın tapu kaydına konulan 07.04.2020 tarihli ve 543 yevmiye numaralı şerhin terkin edilmediği anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken maddi hata sonucu karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı idare vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinin (A) ile gösterilen alt bendinde yer alan “Davanın esası hakkında karar verilmesine YER OLMADIĞINA” ibaresi çıkartılarak yerine “Davanın kabulü ile, dava konusu Diyarbakır ili, Hani ilçesi, Anıl Mahallesi 167 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında bulunan 07.04.2020 tarihli 543 yevmiye numaralı 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca konulan şerhin terkinine, karar kesinleştiğinde bir örneğinin Tapu Müdürlüğüne gönderilmesine,” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.