"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2896 Esas, 2024/305 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/141 Esas, 2022/43 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili, ... ilçesi,... Mahallesi 199 ada 9 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmaza kamu hizmetine mahsus olmak üzere şerh konulmuş olduğunu, kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açıldığını, tespit edilen bedellerin taşınmaz maliklerine ödendiğini ya da ödenmek üzere bankaya bloke edildiğini, kamulaştırma yapılması nedeniyle şerhin kaldırılması talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek, aynı vekil tarafından açılan davaların davacılarının ve dava konusu parsellerin/bağımsız bölümlerin farklı olması, davaların yalnızca tip olarak benzerlik arz etmesi, mecburi dava arkadaşlığı bulunmadığı gerekçesiyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tam maktu vekâlet ücretine hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, usul yasasında öngörülen bazı konularda hakimlere resen araştırma hakkı tanındığı halde mahkemece usule aykırı olarak yasaların tanımış olduğu bu hakkın kullanılmasından imtina edildiğini, seri dosya olması nedeniyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi uyarınca dosya sayısı 12'den fazla olması halinde tam vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, 43 dava bulunduğu, duruşmalarının da aynı gün yapıldığı, dava konusu taşınmazların tapu kaydına aynı yevmiye numarasıyla şerh konulmuş olduğu, Mahkemece resen dikkate alınması gereken bu husus gözden kaçırılarak tam vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı idare aleyhine Diyarbakır ili, ... ilçesi,... Mahallesi 199 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kaydına 07.04.2020 tarihinde 543 yevmiye numarasıyla, 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca şerh konulmasının talep edilmesi üzerine tapu kaydına dava konusu şerhin işlendiği, yargılama sırasında davalı ... Genel Müdürlüğünün 07.10.2021 tarihli yazılı talebiyle 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca konulan şerhinin kaldırıldığı, davanın ön inceleme tutanağı düzenlendikten sonra konusuz kaldığı görülmekle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar karar verilmesine yönelik İlk Derece Mahkemesi kararında bir isabetsizlik görülmediği, şerhin terkinine ilişkin aynı davalı idareye karşı, farklı tarihlerde de olsa açılan davalarda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 57 nci maddesi hükmü karşısında davacının ihtiyari dava arkadaşı konumunda olduğu, davacı yararına davanın seri nitelikte davalardan biri olduğu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirtilen maktu vekâlet ücretinin yarısına hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde tam vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru görülmediğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi uyarınca yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir; ayrıca Mahkemenin uyuşmazlığı seri dava kabul etmesi durumunda 2.550 TL vekâlet ücretine hükmedilecekken, Bölge Adliye Mahkemesi istinaf karar tarihindeki tarifeyi dikkate alması sonucu 8.950 TL vekâlet ücretine hükmettiği bu yönüyle kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İşbu dava dosyasının seri nitelikte açılan davalardan biri olduğu kabul edilerek seri dava dosyalarının sayısı gözetilip karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirtilen maktu vekâlet ücretinin yarısına hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.