"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/158 Esas, 2024/234 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Midyat 1. Asliye Hukuk ( Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 17.01.2024 Tarihli ve 2023/709 Esas, 2024/52 Karar Sayılı Kararı
Davalı şirket adresinin ...olduğu, hem davalının yerleşim yeri hem şirketin yönetildiği yer itibarıyla davalı vekilinin 11.10.2023 tarihli cevap dilekçesindeki talebi ve davacının yetkisiz mahkemede açılmasına binaen dosyanın İstanbul Anadolu Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemelerine gönderilmesi talebi de göz önünde bulundurularak mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
B. İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.03.2024 Tarihli ve 2024/158 Esas, 2024/234 Karar Sayılı Kararı
Davacı tarafından, davalı ... Lojistik Ekspres Taş. Tic.ve San. Ltd. Şti'ye karşı dava ikame edildiği, Midyat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2023/709 Esas sayılı dava dosyası ile dava dilekçesinin sehven davalı olarak kayıt edilen Tasfiye Halinde ...Cargo Lojistik Ticaret Limited Şirketi'ne tebliğ edildiği ve tasfiye halinde ...Cargo Lojistik Ticaret Limited Şirketi adına sunulan 11.10.2023 tarihli dilekçe yetki ilk itirazında bulunduğu ancak dava dosyasında davalı tarafça sunulan 08.11.2023 tarihli cevap dilekçesinde ve 22.11.2023 tarihli ikinci cevap dilekçesinde herhangi bir yetki itirazının bulunmadığı, dava dilekçesi gereğince davanın tarafı olmayan Tasfiye Halinde ...Cargo Lojistik Ticaret Limited Şirketi adına sunulan 11.10.2023 tarihli dilekçeye istinaden yetkisizlik kararı verilmesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin 2 nci fıkrasına uygun olmadığı, ayrıca davalı taraf adına sunulan cevap dilekçelerinde yetki itirazının bulunmadığı, davalı tarafın usulüne uygun yetki itirazının olmadığı ve kesin yetki kuralının da söz konusu olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacak istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
”
4. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) “İfa yeri” başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir:
“Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
6- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (6102 sayılı Kanun) 856 ve 890 ıncı maddeleri
C. Değerlendirme
1. Bir davada, birden fazla yetkili mahkeme bulunması halinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, yetkisiz bir mahkemede dava açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir. Yetki itirazının dinlenebilmesi için, davalı itirazında yetkili mahkemenin gösterilmesi zorunludur. Davacı, genel ve özel yetki kurallarına göre, kendisine verilen seçimlik hakkını yasaya uygun kullanmaz ise seçim hakkı davalıya geçer. Seçim hakkı kullanılırsa davalının bildirdiği yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesine karar verilir. Yetkisizlik kararında, yetki itirazında bildirilmemiş olan mahkemenin yetkili olduğuna karar verilemez.
2. Somut olayda, davanın Midyat 1. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde açıldığı, davalı tarafın usulüne uygun süresinde yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı Midyat 1. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Midyat 1. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.