Logo

5. Hukuk Dairesi2024/4999 E. 2025/951 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan terkini davasında, bedelin depo edilmesi için verilen sürenin uzatılıp uzatılmayacağı hususunda yaşanan uyuşmazlık.

Gerekçe ve Sonuç: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesinin 8. fıkrası gereğince, kamulaştırma bedelinin depo edilmesi için idareye verilen 15 günlük sürenin, gerekli hallerde bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabileceği gözetilerek, ilk derece mahkemesince ek süre verilmeden davanın açılmamış sayılmasına dair karar bozulmuştur.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2024/687 Esas, 2024/704 Karar

DAVALILAR : ... vd. vekili Avukat ...

DAVA TARİHİ : 19.01.2022

KARAR : Esastan ret

İLK DERECE MAHKEMESİ: Urla 2. Asliye Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2022/370 Esas, 2023/169 Karar

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, ..., ... Mahallesi 272 ada 3 parsel ve 169 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların tapudan yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlarda müvekkillerinin malik olduğunu, dava dilekçesinde belirtilen taşınmazlar yönünden davacı tarafça 2023/254 Esas ve 2013/252 Esas sayılı dosyaları ile acele el koyma davası açıldığını ve karar verildiğini, bunun üzerine Urla Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/65 Esas sayılı dosyası ile kamulaştırma davası açıldığını ve bedel tespiti ile kamulaştırılan kısımların yol olarak tapuya tesciline karar verildiğini, yapılacak olan keşif giderleri ve kamulaştırma bedeli yönünden davacı idareye kesin süreler verilmesini ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen süre içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davada kamulaştırma bedelini bankaya depo etmek için tarafa sadece bir kez 15 günlük kesin süre verildiğini, ikinci bir ek süre istenmiş olmasına rağmen belirtilen süre içinde bedelin depo edilmediği için reddine karar verildiğini, 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereği tarafa kamulaştırma bedelini depo etmek için ikinci defa 15 günlük süre verilmesi açıkça ifade edildiği hâlde davanın ret ile sonuçlanmasının kanuna aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereği uyarınca "... kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın 10. maddeye göre mahkemece yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye onbeş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatılabilir." hükmü düzenlenmiştir. Yine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 90 ncı ve 94 üncü maddeleri uyarınca kanunda belirtilen süreler kesin olup hakim tarafından, kanunda belirtilen istisnai durumlar dışında, artırılıp veya eksiltilemez. Mahkemece verilen kesin süre içinde kamulaştırma bedelinin yatırılmadığı gibi istinaf aşamasında da yatırılmadığı görülmekle davacı idare vekilinin istinaf istemi yerinde görülmediğinden başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme

Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası.

3. Değerlendirme

1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

3. 2942 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında "Mahkemece kamulaştırma bedelinin bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye onbeş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatılabilir." hükmü gereğince, Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin depo edilmesi için verilen 15 günlük süre içerisinde tespit edilen bedel bloke edilemez ise ikinci kez 15 günlük süre verilmesi gerekirken, 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında aykırı şekilde bir kez verilen sürede ve kamulaştırma bedeli açıkça gösterilmeden usulüne uygun süre verilmeden karar verilmesi bozmayı gerektirir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

3. İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

22.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.