"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2751 Esas, 2024/403 Karar
DAVA TARİHİ : 03.12.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/213 Esas, 2022/186 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Artvin ili, ... ilçesi...Mahallesi 1 ada 26 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Kamulaştırmaya konu taşınmazın Artvin ili, ... ilçesinde ...Sahil Yoluna cepheli ve denize yaklaşık 30-40 metre mesafede olduğunu, yine taşınmazın güney cephesinden ... ilçesi şehir içi yoluna cepheli olduğunu, komşu parselde İlçe Jandarma Komutanlığı bulunduğunu ve kamu kurumlarına oldukça yakın olduğunu, 2021 yılında dava konusu taşınmaza en yakın parsellerde serbest piyasa koşullarında yapılmış emsal satışların ... tapu Müdürlüğünden istenerek keşif öncesi dosya arasına alınmasını talep ettiklerini, kapitalizasyon faiz oranının Karadenizdeki arazinin kıtlığı ve yoğunlaşmış nüfus yapısı dikkate alınarak %3 olarak alınmasını, taşınmazın bulunduğu merkezi konum, ...Duble Karayoluna cepheli olması, denize 30-40 metre mesafede olması, sahil yolunun güneyinde ancak yola bitişik olup, denizin ise sahil yolunun kuzeyine bitişik konumu dikkate alınarak deniz manzarasının hiçbir zaman kapanmayacağı ve denize mesafesi ve yine kamu Kurumlarına mesafesi, ilçe merkezinde yer alması hususları dikkate alınarak yüksek objektif değer artışı uygulanmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedel yönünden kamulaştırma bedelinin yüksek olduğunu, bedelin düşürülmesi gerektiğini, emsallere göre bedelin daha yüksek belirlendiğini, bu sebeple kararın bedel yönünden kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsalin uygun emsal olmadığını, emsalin eski tarihli bir satış olduğunu, bu yöndeki itirazlarının dikkate alınmadığını, taşınmazın m² birim fiyatının da düşük olarak belirlendiğini belirtilerek kararının kaldırılması talep edilmiştir
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kurumlar arasındaki uyuşmazlığın bedel hususunda olması sebebiyle 2942 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi uyarınca adli yargının görevli olduğunun kabulü ile uygulama imar planı içinde bulunduğu anlaşılan dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde kabulü ile emsal karşılaştırması yoluyla değer biçilmesinde, Aşağı Hacılar Mahallesinde bulunan 560 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 15.11.2017 tarihli satışının kıyasi emsal olarak alınması ile bedelin belirlenmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı kurum ve davalı vekillerinin bu yönlere değinen istinaf itirazlarının yerinde görülmediğinden istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi ve dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.