"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/221 Esas, 2019/333 Karar
DAVA TARİHİ : 23.10.2013
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Kayseri ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili asıl ve birleştirilen davaların dava dilekçelerinde özetle; Kayseri ili, ..., Mahallesi 6326 ada 9 parsel sayılı taşınmazın imarda kamuya ayrıldığını taşınmaza el atıldığından tazminat bedelinin davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Kayseri ... cevap dilekçesinde özetle; taşınmaza fiilen elatılmadığından davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; husumetin kendilerine düşmediğini, el atma davası için kalıcı tesis yapılmasının şart olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.03.2016 tarihli ve 2013/329 Esas, 2016/212 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı davalı idareler vekilleri süresi içinde temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; mahallinde yapılan keşif sonucu alınan rapor uyarınca ..., ... selim Mahallesi 6326 ada 9 parsel parsel sayılı taşınmazın dava tarihindeki değerinin biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiş; ancak davacılar vekili asıl dosya için 13.02.2013 havale tarihli ıslah dilekcesi ile dava konusu taşınmaza yönelik talebini 261.516,90 TL olarak ıslah etmiş olmasına rağmen talebi aşar şekilde fazla bedele hükmedilmesi, taşınmazın tapu kaydında davalı ... payı üzerindeki haczin bu paydaş yönünden hükmedilen bedele yansıtılmaması ve taşınmaz 6326 ada 9 parsel olmasına rağmen hüküm fıkrasında 6236 ada 9 parsel olarak yazılması doğru görülmeğinden hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kayseri ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kayseri ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; fiili el atmanın idarelerince gerçekleştirilmediğini, el atan idarenin sorumlu olması gerektiğini, emsal taşınmazın doğru seçilmediğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu malikleri ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) Geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Taşınmazın tapu kaydında yer alan takyidatların tamamının hüküm altına alınan bedele yansıtılması gerektiğinin düşünülmemesi kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gerektiğinden hükmün bozulması gerekir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Kayseri ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Kamu düzenine ilişkin olarak yapılan değerlendirme sonucunda, Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (A) numaralı bendinin (3) numaralı alt bendinin ve (B) bendinin (2) numaralı alt bendinin tamamen hükümden çıkartılması, yerlerine “Taşınmazın tapu kaydında yer alan tüm takyidatların hüküm altına alınan bedellere yansıtılmasına” cümlesinin ayrı ayrı yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,Aşağıda yazılı kalan harcın davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığından alınmasına,17.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.