"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/281 Esas, 2024/45 Karar
DAVALILAR: ... vekili Avukat ...
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Amasya ili,... ilçesi, ... köyü 1589 parsel sayılı taşınmazın 584,93 m²lik kısmının kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın idare adıan tescilini ve yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen taşınmazın kapama meyve bahçesi niteliğinde olduğunu, davacı kurum tarafından teklif edilen bedelin taşınmazın değerinin çok çok altında olduğunu, taşınmaz üzerindeki ağaçların sayısının eksik hesaplandığını, taşınmazın bir kısmının kamulaştırılması nedeniyle geriye kalan kısımda değer kaybı yaşanacağını ileri sürerek tespit edilecek kamulaştırma bedelinin davalı tarafa ödenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.10.2021 tarihli ve 2019/392 Esas, 2021/413 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.03.2022 tarihli ve 2022/692 Esas, 2022/687 Karar sayılı kararı ile taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; belirlenen m² birim fiyatı üzerinden %150 objektif değer artışı uygulanması, ilk kararla hükmedilen bedele tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ilk karar tarihine kadar faiz yürütülmesi ve faiz başlangıç tarihinin 11.08.2019 olarak alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tapudaki takyidatlar yansıtılmadan hüküm kurulduğunu, hükme esas alınan raporun uygun olmadığını, kavak ağaçlarına değer biçilmesinin hatalı olduğunu, resen sebeplerin de gözetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükmedilen bedelin az olduğunu, hükme esas raporun hatalı olduğunu, faiz aralığının hatalı olarak kısa belirlendiğini ve son kamulaştırma bedelinin tamamına faiz işletilmesi gerekirken bir kısmına faiz işletildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı, anlaşılmakla; davalılar vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Dairemiz bozma kararında ilk kararla hükmedilen bedele faiz işletilmesi yönünde maddi hataya dayalı bozma yapıldığı, bu durumun taraflar yönünden usuli müktesep hak oluşturmadığı anlaşılmakla Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı öncesi verilen kararla hükmedilen 313.500,64 TL bedele dava açılış tarihinden 4 ay içinde hükmedildiği gözetilerek bu bedele faiz işletilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan "ilk kamulaştırma bedeli olan 313.500,64TL'ye dava tarihinden ilk karar tarihi olan 17/06/2019 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine," ibaresinin çıkarılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalılardan alınması gereken 2.107,80 TL temyize başvurma harcından peşin alınan 1.169,40 TL harcın mahsubu ile kalan 938,40 TL harcın alınarak Hazineye irat kaydına,
07.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.