"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1877 Esas, 2024/193 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/302 Esas, 2023/498 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ..., ....... Mahallesi 147 ada 149 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; kıymet takdir raporundaki bedelin çok düşük olduğunu ve 4 yıl öncesine ait olduğundan buna itibar edilmesinin mümkün olmadığını, ileride yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile dava konusu taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın merkezi bir konumda olduğunu ve belediye hizmetlerinden yararlandığını beyan etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; kıymet takdir raporundaki bedelin çok düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın merkezi bir konumda olduğunu ve belediye hizmetlerinden yararlandığını beyan etmiştir.
4. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, dava konusu taşınmazın çok değerli bir konumda yer aldığını kamulaştırma bedelinin tespit edilerek müvekkiline ödenmesine, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
5. Davalı ... vekili cevap dilekçesi ile; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, davacı tarafça takdir edilen bedelin çok düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın çok değerli bir konumda yer aldığını belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; takdir edilen bedelin fahiş olduğunu, emsal seçimi ve değerlendirmesinin hatalı yapıldığını, kamulaştırmadan arta kalan kısımda değer artışı meydana geldiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, kanuni faizi aşan zarar oluştuğunu, kararın hatalı olduğunu, bedelin güncellenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, kanuni faizi aşan zarar oluştuğunu, kararın hatalı olduğunu, bedelin güncellenmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
4. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, kararın hatalı olduğunu, bedelin güncellenmesi gerektiğini, kanuni faizi aşan zarar oluştuğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
5. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, ek kararın hatalı olduğunu, bedelin güncellenmesi gerektiğini, kanuni faizi aşan zarar oluştuğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
6. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, kanuni faizi aşan zarar oluştuğunu, kararın hatalı olduğunu, bedelin güncellenmesi gerektiğini ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece verilen ilk kararda davacı idareye bedeli bloke etmesi için usulüne uygun süreler verilmesine rağmen bedelin bloke edilmediği anlaşıldığından davanın reddine karar verildiği, ama karardan sonra kamulaştırma bedelinin bloke edildiği, usul ekonomisi dikkate alınarak kamulaştırma bedelinin bloke edildiğinden işin esasına girilmesi için kararın kaldırılmasına karar verildiği, kaldırma kararı sonrası İlk Derece Mahkemesince verilen kararda tüm davalılar bakımından davanın kabulüne karar verilmiş ise de kaldırma kararı sonrasında davalılar ..., ..., ..., ..., ... ayrı vekilleri ile usulüne uygun verilen sürelerden sonra yatırılan fark bedel miktarını kabul etmediklerini, bedelin güncellenmesi gerektiğini talep ettikleri dikkate alındığında, adı geçen davalılar hakkında davanın reddine, istinaf yoluna başvurmayan davalılar ..., ..., ..., ......., ... ve ... mirasçıları olan davalılar hakkında davanın kabulüne ve davalılar ..., ... ve ...' e açılan kamulaştırmasız el koyma nedeni ile tazminat davasında bedel ödendiğinden bu davalılar yeniden ödenme yapılmasına yer olmadığına dair hüküm kurulması gerektiği belirtilmek suretiyle İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bedelin bloke edildiğini, davanın bir kısım davalılar yönünden reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.