"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/814 Esas, 2023/1655 Karar
DAVA TARİHİ : 16.11.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/757 Esas, 2023/49 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Samsun ili, ..., ... Mahallesi 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı idare tarafından kamulaştırılmadığı hâlde, imar planında eğitim alanı olarak ayrıldığını, bu nedenle mülkiyet hakkının kısıtlandığını, taşınmaza hukuken el atıldığını ileri sürerek taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; okul alanlarının bulunduğu taşınmazların Hazine adına tapuya tescil edildiğini, okul alanlarının müvekkili kuruma tahsis edilmesi için müvekkili tarafından herhangi bir bedel ödenmediğini, husumetin Maliye Hazinesine yöneltilmesi gerektiğini, davanın yasal ve hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, davaya bakmaya idari yargının görevli olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, mahkemece kabul kararı verilmesi halinde taşınmazların tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tazminat isteminin kabulüne taşınmazın bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen davacı payının tapusunun iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; şehrin en çok tercih edilen muhitinde yer alan dava konusun taşınmazın bedelinin düşük belirlendiğini, asıl alacağa en az reel enflasyon oranında faiz uygulanması gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın bedelinin yüksek belirlendiğini, davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, davalı idareye husumet yöneltilemeyeceğini, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, faizin başlangıç tarihi ile faiz oranlarının kabulünün mümkün olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu işlemin hukuki el atma niteliğinde olması sebebi ile davanın adli yargı yerinde görülmesinin, taşınmazın bulunduğu yerin büyükşehir olması sebebi ile de davalı idareye husumet yöneltilmesinin yerinde olduğu, arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer belirlenmesinde ve taşınmazın davacı hissesine isabet eden tapu kayıtlarının iptal edilerek Hazine adına tesciline karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından istinaf başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacının mirasçılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazların değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) Ek madde 1 inci ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı mirasçıları vekili tarafından 18.10.2014 tarihli dilekçe ile miraçılara ait tüm hisselerin dava dışı üçüncü kişiye devredildiği belirtilmiş olup davacı mirasçıları açısından taraf sıfatlarının kalmadığı anlaşılmıştır.
3. 6100 sayılı Kanun’un 125 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davanın açılmasından sonra, dava konusunun davacı tarafından devredilmesi halinde, devralmış olan kişinin, görülmekte olan davada davacı yerine geçeceği ve davanın kaldığı yerden itibaren devam edeceği düzenlendiğinden, mahkemece, davacı sıfatıyla yeni malik davaya dahil edilip, davaya devam edip etmeyeceği sorularak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekir.
4. Bozma neden ve şekline göre temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Kamu düzeni gereğince resen yapılan inceleme sonucunda, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA,
3. Bozma nedenine göre davacı mirasçıları vekili ile davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,Davacılardan peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesineDosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.