"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/848 Esas, 2024/391 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/197 Esas, 2020/356 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma muhdesat bedelinin tespiti ve kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye aidiyeti davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, ... ilçesi, Menteş Mahallesi 100 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki bina, ağaçlar ve müştemilatı için uzlaşma sağlanamadığını belirterek kamulaştırma muhdesat bedelinin tespiti ile muhdesatın belediyeye aidiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma muhdesat bedelinin tespiti ile bu bedelin davalılara ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının çelişkili olduğunu, infaza elverişli olmadığını, her bir davalıdan ne kadar iade alınacağının, eksik ödenen miktar varsa hangi davalıya ne kadar ek ödeme yapılacağı hususlarının açıkça belirtilmesi gerektiğini, çelişkiler giderilmeden eksik inceleme neticesinde ve denetime açık olmayan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulmuş olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararda açık hesap hataları ve çelişkiler bulduğunu, kamulaştırma bedelinin düşük olduğunu, davalı idare tarafından ve dava tarihinden önceki verilere göre belirlenen bedelden dahi düşük olmasının kabul edilebilir olmadığını, kamulaştırma bedelinin davalılar arasında eşit bölünmesi gerektiğini, aksinin kabulü halinde dahi istinaf kararı gereği kamulaştırma bedelinin davalılar arasında hisseleri oranında paylaştırılması gerektiğinin gözetilmediğini, davalılar aleyhine vekâlet ücretine hükmedildiğini, kararın infazda tereddüte mahal verecek nitelikte olduğunu, fazladan ödendiği iddia edilen bedel için faize hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu Mersin ili, ... ilçesi, Menteş Mahallesi 100 parsel (ifrazen 7768 ada 2 parsel ve 7769 ada 1 parsel) sayılı taşınmaz yönünden İlk Derece Mahkemesince verilen kararın, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, dava konusu taşınmazdaki muhdesatların kamulaştırılmasına karar verildiği taşınmazdaki ağaçların ve inşai muhdesatların bedelinin nazara alınarak kamulaştırmasız el atma değerinin tespit edildiği, kaldırma kararı gereklerinin yerine getirildiği, Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı kanaatine varılmakla davacı idare vekilinin ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerindeki yapı ve ağaçlar için gerçek değerlerinin altında değer tespiti yapıldığını, kamulaştırılmayan kısımlarda meydana gelecek değer kaybının da gözetilmesi gerektiğini, kamulaştırma bedelinin 2015 yılında verilen kıymet takdir komisyonu raporundan düşük belirlenmesinin hatalı olduğunu, dava konusu 100, 101, 102 parsellerin imar sonrası durumları ile üzerindeki muhdesatların hangi parselde kaldığına ilişkin değerlendirme yapılmadığını, muhtesatların değeri 2017 verilerine göre 287.392,00 TL. olarak tespit edilmiş iken, aynı heyetin istinaf kararı sonrası raporunda aynı muhtesatlara, aynı yıl verileri üzerinden yaptığı bedel tespitinde bu kez 219.511,19 TL değer belirlediğini, bu çelişkinin giderilmesi gerektiğini ilave etmek suretiyle istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu muhdesatın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye aidiyetinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapılara resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı da düşülerek, ağaçlara maktuen değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, kamulaştırılan muhdesatın idareye aidiyetine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare ve davalı ...'dan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.